भांगरभूंय | प्रतिनिधी
सर्वोच्च न्यायालयाचे मुखेल न्यायाधीश एन. व्ही. रमण हांणी ह्याच दिसांनी प्रसार माध्यमांक बरेंच खर कोडू वखद दिलां. एके तरेन हारसो दाखयला. देशांतली मिडिया ‘कांगारू कोर्ट’ चलयता, अशी टिका तांणी केल्या. मुखेल न्यायाधिशांचे एका भौशिक सुवाळ्यांतल्या मिडिया वयले हे टिकेक खेरीत म्हत्व आसा. हाचें कारण म्हणल्यार त्या उलोवपाच्या दोन दीस आदीं सर्वोच्च न्यायालयान मुहंमद झुबेर ह्या पत्रकाराक जामीन दितना, ताका जे तरेन पुलिसांनी धरिल्लो ते पद्दतीचेर खर टिका केल्ली. झुबेर हाच्या चार वर्सां फाटीं केल्ल्या समाज माध्यमांतल्या मजकुराच्या आदाराचेर आयिल्ल्या ‘धर्मीक भावना दुखाविल्ल्या’चे कागाळीचेर पुलिसांनी ताका धरिल्लो आनी ताचे चवकशेचें निमित्त करून ताका जाता तितलो आपले कस्टडींत दवरपाचें सत्र चलयिल्लें. हो प्रकार म्हणल्यार एका पत्रकाराच्या वैयक्तिक स्वातंत्र्या कडेन पुलिसांची (पर्यायान सरकाराची) आजनेर, अशें सर्वोच्च न्यायालयान म्हणिल्लें. ह्या जामीन निकाल पत्रांतल्यान सर्वोच्च न्यायालयांत परतून एक फावट सरकार/ पुलिशेच्या एकादऱ्या नागरिकाक/ पत्रकाराक छळपा खातीर/ हेरांक धाक घालपा खातीर वेगवेगळ्यो आनी विंगडविंगड वाठारांतल्यो कागाळी एकठांय करून ताका कायद्याच्या चपक्यांत आडकावन (बंदिस्त करून) दवरपाच्या कट- कारस्थाना आड ‘कायद्याची धाल’ दिल्या. ह्या देशांतल्या नागरिक, चड करून पत्रकारांक जेन्ना जेन्ना सरकारान सुडबुद्दीन अटक केल्या आनी तांचें अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य संकुचीत करपाचे यत्न केल्यात, तेन्ना- तेन्ना देशाच्या उच्च न्यायसंस्थेन अशे तरेन हस्तक्षेप करून मिडिया स्वातंत्र्याची व्याप्ती वाढयल्या, स्वातंत्र्य अबाधित राखलां. सर्वोच्च न्यायालयान तर हे बाबतींत चड बरी आनी स्पश्ट भुमिका घेतल्या.
आमच्या देशांतल्या एकंदर वातावरणा कडेन पळयल्यार न्यायसंस्था लेगीत डळमळीत जाल्या, अशी भिरांत नागरिकांक दिसता. ते परिस्थितींत हो निकाल म्हत्वाचो थारता आनी जेन्ना सर्वोच्च न्यायालय अशें मिडिया आनी पर्यायान नागरिकांची फाटराखण करता तेन्ना ताका कशाय कशीय वागपी, बेभरंवशी मिडियाचेर बडी मारपाचो नैतिक अधिकार प्राप्त जाता. न्या. रामन हांच्या मिडियावेले खर टिके कडेन ह्या दिश्टीकोनांतल्यान पळोवचें पडटलें.
मुखेल न्यायमुर्तींनी नेमकें कितें म्हणलां तें खूब बारिकसाणेन वाचून, समजून घेवप गरजेचें. मिडियाक तर ही एक आत्मपरिक्षणाची व्हड संद!
ज्या विशयांचेर खूब अणभवी न्यायमुर्तींक लेगीत निकाल दितना बरोच विचार करचो पडटा, अशा विशयांचेर लेगीत प्रसार माध्यमां ‘कांगारु कोर्ट’ चलोवन भाश्य करतात, म्हणचेच बेजापसालदारपणान समाजाचो बुद्दीभेद करतात, अशें तांकां म्हणपाचें आसा. प्रसार माध्यमांनी पद्दतशीरपणान चलयिल्ल्यो न्यायधिशां आडच्यो मोहिमो, खास करून समाज माध्यमांचेर, तशेंच प्रसार माध्यमां चलयतात त्यो ‘मिडिया ट्रायल’ हाचो न्यायाधिशांच्या कामकाजाचेर गंभीर परिणाम जाता, अशेंय तांणी म्हणलें.
न्यायदान ही सोंपी गजाल न्हय. तशेंच फटीचो प्रचार चलोवन जेन्ना न्यायधिशां विशीं समाजांत अपप्रचार चलता तेन्ना न्यायदानाचें काम आनीक कठीण जाता. देशाच्या न्यायालयांनी खटले तुंबून आसात. हाचो योग्य अभ्यास करीनासतना पूर्वग्रहान तशेंच विक्षिप्त ‘अजंडा’ चलोवपाच्या हेतान जेन्ना मिडिया कांयचेकाय प्रक्षेपण करता तेन्ना न्यायदानाच्या प्रक्रियेक मार बसता.
नवीं प्रसारमाध्यम साधनां, जशीं समाज माध्यम माचयो हांकां आवाज फांकारपाची व्हड तांक आसा. पूण ताचेच वांगडा दुर्दैवान तांकां बरोबर आनी चूक, खरें आनी फट, बरें आनी वायट हांतलो फरक करपाची तांक ना. देखून अशे तरेन केल्ल्यो ‘मिडिया ट्रायल’ न्यायदानाचो आदर जावंक शकनात. हे तरेन काम करपी मिडियान आपली जापसालदारकी सोडल्या, विश्वास वगडायला आनी पर्यायान देशाचे लोकशायेक दोन पावलां फाटीं व्हेल्या. हाचो वायट परिणाम लोकांचेर जाला आनी लोकशायेंतले कार्यप्रणालीक (सिस्टम) मार बसला, अशेंय रामन हांणी फुडें म्हणलें.
हें उलयतनाच मुखेल न्यायमूर्तींनी सगल्यांकच एके तागडेंत घालूंक ना हें म्हत्वाचें. छापील मिडिया अजून बऱ्याच प्रमाणांत लागणूक आनी जापसालदारकी राखून आसा, अशें म्हणटनाच इलॅक्ट्राॅनिक मिडियाक शून्य लागणूक आसा, अशें तांणी म्हणलें. ते कितें दाखयतात, तें रोखडेंच नाच्च जाता. हवेंत विरून वता आनी समाज माध्यम माची तर सगल्यांत पाश्ट जाल्या, अशें तांणी फुडें म्हणलें. जे तरेन मिडियांतल्या मजकुराचे बाबतींत मर्यादांचें उल्लंघन जाता आनी सातत्यान समाजांत अशांती पातळत आसता, विघटनवाद पातळत आसता तें पळयत जाल्यार मिडिया खातीर खर नियंत्रण आनी जापसालदारकेची यंत्रणा आसची, अशी मागणी वाडत आसता. हे परिस्थितीची जाणविकाय दवरून मिडियान आपलें स्वयं नियंत्रण गंभीरपणान करचें, आपलीं उतरां विचारपूर्वक वापरचीं, असो सल्लो न्या. रामन हांणी दिलो. स्वयं नियंत्रण जर अपेशी थारलें जाल्यार भायल्यान नियंत्रण येतलें आनी तें कशें घातक थारूं येता हें सगले जाणात, ही तांची गर्भित शिटकावणी मिडियान गंभीरपणान घेवपाची गरज आसा, खास करून सद्य स्थितींत!
जुविजांचेर जावपी बेजापसालदार टिके विशीं उलयतना तांणी म्हणलें की जुविज एकदम थेट जाप दिवंक शकना जायत, पूण हें दुबळेंपण वा असहायता असो समज करून घेवचो न्हय. प्रत्येक घटक आपलें स्वातंत्र्य, अभिव्यक्ती आपल्या वाठाराच्या मर्यादेंत रावन व्यक्त करता तेन्ना ‘वाजवी निर्बंध’ घालपाची पाळी येता, अशीय शिटकावणी न्या. रामन हांणी दिली. तांणी जें उक्तेपणी सांगलां ताचे परस जायतें तांच्या संकेतीन उतरांतल्यान उक्तें जाता. प्रसार माध्यमांनी, खास करून टीव्ही चॅनल आनी समाजाच्या हातांत आयिल्ल्या मिडिया लोकशायेच्या समाज माध्यम माचयेचो वापर करपी नागरिकांनी बोध घेवंक फावो, आत्मचिंतन करूंक फावो. ना तर जाण्टेल्यांनी म्हणलांच, ‘म्हामनी सांगता खंय गोश्ट, आयकता कोणाचो xx’?
प्रकाश कामत
94224 43093
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
