निर्णय

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

पुराय मळब काळें पांगरूण घेतिल्ल्या वरीं जाल्लें. खंयच्याय खिणाक मळबांत पांगरुणाच्या रुपान दाटिल्लीं काळीं कुपां, पांगरुण फाफडून धर्तरेचेर पावस रकयतलीं हें सांगूंक जायनाशिल्लें. अश्या वेळार सरकारी हॉस्पिटलाच्या जनरल वार्डांतल्या जनेलाशी खांटी कुशीक आशिल्ले चवायेर बसून चिंतनांनी बुडिल्लें सोनू दोळ्यांत मांडिल्लीं दुकां सांवरपाचो यत्न करतालें.
“आतां कितें जातलें! म्हजें सोडूच. ह्या ल्हान पोरांक घेवन हांव वतलें तरी खंय? तांकां अन्न घालतलें कशें, तांचें शिक्षण, तांचे उदारपसण? सोनूचें काळीज-मन चिंतनाच्या जाळ्यांत घुस्पलें. मौजा फोल्गां मारून जालीं. इश्टा वांगडा सोरो घोटून जालो. आशिल्लें- नाशिल्लें सगळें खावन, दळदिरो आतां हांतुरूण घेवन पडला. बायल- भुरग्यांचो हाणें केन्नाच विचार करूंक ना. सदांच पयशांचेर उडान मारपी. आतां पयशांनीय ताचो सांगात सोडून दिला. हातांत पयशे घोळटना इश्टांनी ताका खांवक-पियेवंक सांगात दिलो. आतां तांची सावळी लेगीत दिसना. बायल-भुरग्यांक एका पयशाक पातये नासलो. पूण हजारांनी दुडूं इश्टांक उश्णें दिवंक केन्नाच फाटीं रावलो ना. आतां तेच इश्ट अनुपकारी जावन फाट वाळून बसल्यात. खाटीर न्हिदून आशिल्ल्या घरकाराचेर नदर मारून सोनून आपली तिडक भायर काडली.
‘घोव म्हणल्यार पती-परमेश्वर खंय, पूण हांच्यांनी देव म्हण मानपा सारकें केन्नाच कसलें कार्यच करूंक ना. लग्न जाला तो दीस धरून आयज मेरेन हिणसावणी आनी दुख्खूच म्हज्या पदराक आयलां. आतां हॉस्पिटलाचे खाटीर न्हिदून सुद्दा ताच्या तोंडांतल्यान फक्त गाळयो.
घरकान्न ही पांयांची व्हाण असो समजूत घेवन बशिल्ल्या दादल्यां मदलो हो एकटो. घर-संवसार करच्या मनान ताणें लग्न करूंक ना. बायल फक्त भुरग्यांक जल्मांत हाडपाचें एक यंत्र, अशेंच कितें तो समजत आयला. म्हणूनच पांच वर्सांच्या लग्न जिवितांत एका फाटल्यान एक करून माजरां पिलां भशेन पांच भुरग्यांक जल्मांत हाडल्यांत. पाड पडिल्लो बायलेक मानान लेखूंक जाय म्हूण खबर ना. फक्त बायलेच्या कडल्यान भोगूच घेवंक जाणा.’
फाटल्यो यादी चाळून सोनू निण्णल्लें. जिवीतभर इश्टां वांगडां मौज करून जिरोवंक जायना तितलो सोरो पिवून फिग्द करपून सोनूचो घोव हॉस्पिटलाचे खांटीर न्हिदून मरणाची वाट पळयतालो. कोणाकूय रोखडेच चुरचुरपी सोनूचें मोव काळीज आयज मात निबर जाल्लें. घोवा सवें इल्ली लेगीत दया दाखोवंक ताचें काळीज तयार नाशिल्लें. आसतलें तरी कशें? केन्नाच ताच्या कडल्यान एक बरें उतर सोनूच्या वांट्याक येवंक नाशिल्लें. फक्त अपमान, ते लेगीत लोकां फुड्यांत. आतां मरत्या खिणांत लेगीत तेंच.
‘बाबान केल्ले चुकीची आयज हांव सजा भोगतां. तेन्नाच जरी हांवें बाबाच्या ह्या निर्णयाक खर विरोध दाखयिल्लो जाल्यार आयज म्हज्या वाट्याक हें अदृश्ट येवचें नाशिल्लें.’ सोनू भितरल्यान फुगार जालें.
स वर्सां पयलीं सोनूच्या लग्नाचो विशय घेवन ताच्या आर्इ-बाबा मदीं जाल्ल्या वाद विवादाचें चित्रण आयज आनीक एक फावट सोनूच्या दोळ्यां मुखार दसदसूंक लागलें. त्या दिसा सोनू कॉलेजींत थावन घरा परतलें तेन्ना?
“आगे, न्हंवरो बाब अमेरीकेक आसता. बरे डॉलर्स जोडटा. असली संद म्हाका तरी कशीच वगडावंक नाका गे.”
“आमचें सोनू शिकता थंयच आसा न्ही? शिकूं दी पोराक.”
“ताचें शिकप जाता म्हणसर चलो रावतलो मुगे? हांव म्हणटां, येदो व्हडलो लाखपती मेळटा जाल्यार शिक्षणाची तरी कसली गरज? उजो लाय त्या शिक्षणाक .”
“म्हाका सोनू खूब शिकिल्लें जाय. फाल्यां लग्न जावन ल्हान-ल्हान गरजांक सुद्दां घोवा फुड्यांत ताणें हात भायर घालूंक नाका. जशी आयज म्हजेर पाळी आयल्या. दोन पयशे हातार घालून घरकान्नीचेर व्हडलो उपकार करता अशें कोणाकूय दिसूंक नाका.”
“उपकारूच ते. तुका घरा बसून कांयच कश्ट करी नासतना ते पयशे मेळटात मुगे?”
“पुरो कर तीं पुराणांतलीं वांयगीं. आयज संवसार खूब फुडें पावला. अस्तुरी चंद्राचेर पावली. आयची अस्तुरी देसाचें फुडारपण चलयता. अस्तुरी आयज दोतोर, इंजनेर वकील, नितीदार जावन आपलें कार्य उत्तम रितीन पाळटा. शिक्षण, संगीत नाटक, पत्रकारीतेंत आनी सगळ्यांच क्षेत्रांनी अस्तुरी पर्जळटा. सोनूय बरें शिकून, बरी नोकरी करून समाजांत एक आदर्श अस्तुरी जाल्ली म्हाका जाय.”
“लग्न जावन वीस वर्सां जालीं. आजूय तुजे जिबेक तीच धार. तुका सांगता, तुजें हांव कांयच आयकून घेवचो ना. बसून आयतें डॉलर्स मेळिल्ले कोणाक नाका जाल्यात? गोंयांत नोकरी करून जी जोड मेळटा. ती बोंबलेर दवरूंक सुद्दा उपकारना.”
“आगे सोनूचे आर्इ, चिंतून पळय, भुरगो बऱ्या गुणांचो आनी व्हडलो कंम्युटर इंजनेर.”
“कसल्या मोड्याचो इंजनेर म्हण देव जाणा. आतां कोणूय अमेरीकेक वतात आनी व्हडल्या ऑफिसराची नोकरी करतात म्हण पिल्लां फोडटात.”
“दुसऱ्यांची खबर सोड गे. हो भुरगो एका म्हयन्याक पांच लाख जोडटा. लग्न जातकच आमच्या सोनूकय अमेरीकेक व्हरतलो खंय.”
“नाका, नाका गे बाये सोनू आमची एकटीच चली, कितेंय वायट-बरें जाल्यार आमचो थंय कोण आसा?”
“आगे, कितें वायट जातलें? आयज मनश्या कडेन आसूंक जाय तो पयसो. पयसो आसल्यार कितेंय जाता.”
“आरे पापया, तुज्या दोळ्यांचेर डॉलर्सांची साय आयल्या. ती पयलीं काड आनी थंड तकलेन विचार कर. आमचे धुवेच्या फुडाराचो प्रस्न तो. आमकां कितें दुसऱ्या वरीं पायलींभर भुरगीं आसात रे? म्हजें नदरे आड तें गेल्लें तरी म्हाका नाकाच नाका.”
त्या दिसा सोनूची आर्इ, आपल्या घरकारा म्हऱ्यांत खूब रडली. ताका समजावंक तिणें खूब प्रयत्न केलो. पूण ताचें मन उजवाडलें ना. शेकीं सोनूच्या बाबान आपलें तेंच खरें केलें. लग्न जावन सोनूचो घोव परत अमेरिकेक गेलोच ना. अमेरिकेक एका हॉटेलांत तो एका वेटराची नोकरी करतालो आनी ताचे कडेन फावो ते डाॅक्यूमेन्ट नाशिल्ल्यान ताका इंडियेक धाडून दिलो, हें सोनूच्या बाबाक खूब उसरां कळून आयलें. इतले म्हणसर सोनू दोगां भुरग्यांची आवय जाल्लीं. ताणें हाडिल्ली अमेरिकेची जोड इश्टां वांगडा मौजा करून वगडायली. सोरो घोंटी नासतना ताचो एकूय खीण वच नासलो. बरें कितें जालें? सोरो पियेवन-पियेवन फिग्द करपून गेलें. जेवणाचें पथ्य सारकें करीना जावन ताचें गोडेंमूत वाडलें आनी पांयांक पडिल्लो घावो पेखना जावन ताचो पांय कातरचो पडलो.
‘हांकां अशें जिवीत इबाडपाचें आशिल्लेंच जाल्यार लग्न कित्याक जाल्ले? दुसऱ्याक फोंडांत घालूंक?’ सोनूक हुडको फुटलो.
“बाय”
सोनूच्या फाटीर ल्हवूच हात मारून ताचे आवयन ताका चिंतनांतल्या जाळ्यांतलें भायर काडपाचो प्रयत्न केलो. तिच्या सांगाता भुरगीं आसलीं. पोटाचें सारकें जाय नाशिल्ल्यान तांचे दोळे खोल भितर गेल्लें आनी गळ्यांची हाडां वयर सरिल्लीं.
“आयलीं तुमी?” दोळ्यांत दुकां भरूं सोनून भुरग्यांचीं फाट काकुळटेन आनी मायेन सांसपिली.
“बाय, तुजे खातीर जेवण हाडलां. कितले दीस लेगीत तूं उपाशीं रावतलें?” सोनूचे आर्इन पिशवेंत गुठलावन हाडिल्लें टिफीन भायर काडलें.
“आर्इ, म्हजे कडेन आनीक जायना गे. ह्या दादल्यान विटयलें गे म्हाका. फुडली जीण जियेवपाची म्हज्यांत आनीक इत्सा उरूंक ना.”
“बाय, तशें उलोवं नाका. ह्या भुरग्यांचें तरी चींत. तीं अनाथ जातलीं. तुवें काळजीदार जावन जियेवंक जाय. तुज्या खातीर न्हय जाल्यार तुज्या ह्या बाबुड्या पोरां खातीर तरी…”
सोनूचे आवयन ताका समजायलें. बरोच वेळ सोनू वोगीच रावलें.
“व्हय, म्हज्या भुरग्यां खातीर हांव जियेतलें. अस्तुरी अस्कत न्हय. तिच्यान एकल्याच्यान दादल्याच्या आदारा विरेत स्वताचो तसो
भुरग्यांचो संवसार करूंक जाता म्हण हांव समाजाक पटोवन दितलें.” आर्इच्या उतरां वयर नियाळ करून आपणा मुखार आशिल्ल्या आव्हानांक धिटायेन फुडो करून आपल्या भुरग्यांचो फुडार पर्जळीत करूंक सोनून खर निर्णय घेतलो.
लिप्यांतर: विशाल खांडेपारकार,
8080622370

जास्मीन राॅड्रिगीस