पुराणीक कथे प्रमाण नरक हो पृथ्वी माता (भूदेवी) आनी वराह, भगवान विष्णूचो वराह अवतार हांचो पूत आशिल्लो. ताणें प्राग्जोतिशीच्या (आधुनीक काळांतलें आसाम) राज्याचेर राज्य केलें. तो एक भिरांकूळ राकेस आशिल्लो. ताणें मनीस आनी देव दोगांय मदीं आतंक पातळायिल्लो. नरकासूरान ब्रह्मदेवाक प्रसन्न करचे खातीर खर तपश्चर्या केली. ब्रह्मदेव प्रसन्न जालो आनी ताका फक्त ताची आवयच मारपाक शकता, अशें वरदान दिलें. नरकासूराची खोशी वल्लेंतूय मावना सुपांतूय जायना. कारण ताका खबर आशिल्लें, खंयचीच आवय आपल्या पुताक मारची ना. पूण द्वापर युगांत भगवान श्रीकृष्णाच्या प्रभावान सत्यभामेन नरकासूराचो वध केलो. अशें मानतात दिवाळेक श्रीकृष्णान नरकासूराचो वध केल्लो. अर्धमाचेर मेळयिल्ल्या धर्माच्या जैताचें तें प्रतीक. राकेसांचे विनवणे वयल्यान हो दीस दिवे पेटोवपाचो दीस म्हूण मनयतात. ह्या दिव्यांचो उजवाड काळोख पयस करता आनी समृद्धी, शांती तशेंच खोस दिता. गोंयांतूय दिवाळेची तयारी सुरू जाल्या. दिवाळे दिसा लासपाक नरकासूराच्यो प्रतिमा उब्यो जावपाक लागल्यात. नरकासूराचें म्होवाळें करपाक गुल्ल जाल्लो पर्वरीचो एक कलाकार. ताच्या म्होवाळ्याच्या आकारा वयल्यान नरकासूराची प्रतिमा केदी जातली हाचो अदमास काडूं येता. (नारायण पिसुर्लेंकार)