दुस्वास पातळावपी भास वाडल्या

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गेल्या कांय वर्सां सावन देशांत व्हड प्रमाणार दुस्वास पातळावपी भास चलता. ही फकत समाजांतले पाडे लोक करतात तर
गजाल वेगळी आसली. हातूंत देशांतल्या कांय वाठारांतले मंत्री, लोकप्रतिनिधी, पत्रकार अदीं-मदीं आसतात. तांकां हाचे आड ‘वयल्यान’ शिटकावणी येना. ताका लागून हें चड प्रमाणार चलता. असली भास पातळावपाक असल्या लोकांक समाजमाद्यमांची आयती माची मेळ्ळ्या. हो प्रकार इतल्या तेंगशेर पावला कीं आता सर्वोच्च न्यायालयाक हाची गंभीर दखल घेवची पडल्ल्या. देशाक वेर घालपी ही धोक्याची गजाल नियंत्रणा सकला हाडपाक (केंद्र) सरकार कितें करता, असो प्रस्न सर्वोच्च न्यायालयान ह्या दिसांनी विचारला. आतां केंद्र सरकारान न्यायालयाक जाप दिल्या की ‘ते पासत आपूण आसा त्या कायद्यांक दुरुस्ती आनी गरज थंय नवो कायदो हाडपाचो विचार करता.’
हे दिकेन सरकार एकूण गुन्यांवकारी आडच्या कायद्यांनी फावो ते सुदार हाडूंक पळेता. ताचे आदीं ह्या विषयांतल्या सगळ्या भागधारकां कडेन भासाभास करतले. वेगवेगळ्यो कायद्या विशींच्यो समिती आनी कायदो आयोग हांचींय मतां आनी शिफारशी घेतले अशेंय अतिरीक्त सॉली सीटर जनरल के. एम. नटराज हाणीं सर्वोच्च न्यायालयांत सांगलां. ते दिकेन सगळ्या राज्यांच्या/ संघप्रदेशांच्या मुख्यमंत्र्यां कडेन, सर्वोच्च न्यायालयाचे सरन्यायाधीश, सगळ्या उच्च न्यायालयांचे मुखेल न्यायमूर्ती, कायदो मळावेले बुदवंत आनी विचारवंत, दोनय सभाघरांतले खासदार हांचे कडल्यान मतां आनी सुचोवण्यो मागोवपाचे प्रक्रियेक सुरवात केल्या, अशेंय सरकारान आपल्या प्रतिज्ञापत्रांत म्हळां.
सर्वोच्च न्यायालय ह्या विषयांत खूपच गंभीर जालां. असल्या द्वेशमुलक भाशेच्या संदर्भांत करपाक जाय म्हणून पुलीस एफ. आय. आर. नोंद करप हें समा न्ही, अशें ताणें म्हळां. टीव्ही वयल्यो एकतर्फी आनी विशिश्ट अजेंडा (कार्यक्रम) घेवन फुडें वचपी भासाभासो ह्योय ह्या प्रकारांक कारणीभूत आसात, अशें सांगून सर्वोच्च न्यायालयान अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याक राखण जायच, पूण ‘हेट-स्पीची’क ख्यास्त जावंक जाय, अशें मत उक्तायलां.
उत्तर प्रदेश सरकारान राज्यांत दुस्वासी भाशे कडेन जोडिल्ल्या पुलीस केशींचो 2021-22 चो आंकडो 581 दिला, जो आदल्या वर्साच्या 147 परस खूब प्रमाणांत वयर गेला ताचो संदर्भ दिवन सर्वोच्च न्यायालयान ह्या भयंकर वाडी विशीं गंभीर हुस्को उक्तायला.
पोरुं सर्वोच्च न्यायालयान राज्य सरकारांक सांगिल्लें, ताणीं असल्या विशयांत कागाळीक रावनास्तना आपूण जावन कागाळी नोंद करच्यो. आनी आरोपी असल्या केशींतल्यान सोंपेंपणान सुटून वच्चे नात हाची जतनाय सरकारांनी घेवंची.
प्रसार माध्यमांचें अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य खूपच म्हत्वाचें, पूण ताच्या नांवान जे तरेन जायते टीव्ही चॅनल टीआरपी खातीरच्यो भासाभासो करुन समाजांत धोशी घालतात, ताचे आड नियंत्रण यंत्रणा कडक करुन हे प्रकार थांबोवपाक उपाय जाय अशेंय सर्वोच्च न्यायालयान म्हळां.
समाज माध्यम हें सर्वसामान्य नागरिकांक तांच्या बोटार मेळिल्लें माध्यम- लोकशायेचें वरदान. पूण तें ताची विश्वासार्हता पेड्ड्यार करपा मेरेन कशें वायट तरेन वापरप हाचेंच काम चड प्रमाणार चलता. हातूंतय बळयां ‘हेट- स्पीच’ पातळावपी ‘अजेंडा- ड्रिव्हन’ वर्ग आसा. पूण त्या कर्तुबांक बळी पडून तांचो अजंडा खबर नाशिल्ल्यान फुडें व्हरपी चड व्हडलो वर्ग ह्या देशांत आसा.
फाटल्या मे म्हयन्यांत आयिल्ले आंकडेवारी प्रमाण, फेसबुकान एप्रीलांत 53,200 हेट-स्पीच मजकूर सोदून काडलो, जो मार्च म्हयन्यांत 38,600 कागाळीं परस 37.82% चड आसलो. हे फकत फेसबूक जाळवणदारांनी उपाय घेतिल्ल्या कागाळींचे आंकडे.
इंस्टाग्रामान हिंसा आनी चिथावणी दिवपी मजकुराच्यो एप्रील म्हयन्यांत 77,000 कागाळी नोंद केल्ल्यो, ज्यो आदल्या म्हयन्या परस 86% चड आसल्ल्यो. म्हणचेच जीं माध्यमां आमच्या हातांत व्हड जापसालदारकेन येतात, तातूंत येतात त्यो सगळ्योच गजाली विश्वास दवरुन आपणे कशाय कशें वागप वा तो मजकूर फुडें धुकळून आनीक लोकांक चिथावपाक कारणीभूत जावप हें टाळपाक जाय. समाजांत दुस्वास पातळटा आनी तो धुमसता ताची धग सगळ्यांकच बादता, हें शण्या समंजस मनशांनी लक्षांत घेतल्यार सर्वोच्च न्यायालयाच्या हुसक्याचें चीज जातलें.
टीव्ही प्रसार माध्यमांनी तर ताळतंत्र सोडून कंबराचें सोडून तकलेक बांदपाचें बंद करुंक जाय. तांची विश्वासार्हता दिसपट्टी उणी जायत आसा. असलो एकतर्फी, समाजांतल्या विशिश्ट घटकांक खलनायक, दुस्मान थारोवपी अजेंडा तांणी लोकां मुखार व्हरपाचें बंद करीना जाल्यार तांची पत सामकीच देंवतली आनी तेच शेणटले. सगळ्यांनीच बेगीन सादूर जावन हो कोलत्यांनी खेळपाचो ‘खेव’ थांबोवचो.

प्रकाश कामत
9422443090