डोंगरे वयलो इंत्रुज

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

डोंगरे वयलो लोकप्रीय इंत्रुज शुक्रार 14 फेब्रुवारीच्यान सुरू जाता. ते निमतान….

इंत्रुज हें पुर्तुगेज उतर. खरें म्हणल्यार इंत्रुजाचो अर्थ शिमगो. शिमगो आनी होळयेचे आदीं इंत्रुज येता. तातूंत धोल, तासो, घुमट हीं म्हत्वाचीं वाद्यां आसतात. हो उत्सव हिंदू तशेंच क्रिस्तांव एकवटान मनयतात. पुर्तुगेजांच्या वेळार ह्या इंत्रुजाचेर निर्बंध आशिल्ले. हो उत्सव हिंदू आनी क्रिस्तांवां मदलो एकचार, समभाव दाखयता. पुर्तुगेज राजवटींत डोंगरे वयलो मंडूर हो गांव तांच्या ताब्यांत आशिल्लो. गांवकारांनी शिगमो मनोवपाचें थारायलें. ते विरोध करीत म्हूण ताका नांव दिलें इंत्रुज.
शिगम्याची नीज गोंयकारांक इतली आवड की ताची सुलूस तांकां शिवरात्रेकूच लागता. मनां काळजांतल्यान हांगाच्या लोक कलाकारांच्या हाता- पांयांनी आपशीच लय, ताल, नाद रिगता. धोल, ताशे, कासाळें, घुमट, शिंग, घूम, कर्णो, शामेळ अशी लोकवाद्यां अडगळींतल्यान भायर सरतात.
मंडुर आनी सरभोंवतणच्या गांवांत पुर्तुगेजांनी हिंदू धर्मांतल्या सण, परबांचेर बंदी घाल्ली. तांकां त्यो मनोवपाक मेळनाशिल्ल्यो. डोंगरेंतल्या लोकांक आपणालो शिगमो हाचे मुखार मनोवपाक मेळचो ना, हाचो विचार लेगीत करतना दुख्ख जातालें. पूण, ते निरशेले नात. तांणी बरेच यत्न करून पुर्तुगेज सरकारा कडल्यान इंत्रुज मनोवपाची परवानगी मेळयली. फेब्रुवारीच्या तिसऱ्या शुक्रारा इंत्रुज मनोवपाक सुरवात जाली. डोंगरे वयल्या पांच वाड्या वयले लोक शिगम्या सारकेच लोकवादन करतात. धोल, ताशे, कर्णे, पेटी सारक्या जायत्या वाद्यांचो वापर करतात.
पयले दिसा फट्या सुंवारी, (फटें म्हणल्यार कांबळ) तर दुसरे दिसा सत्री नाचयतात. शुक्रारा सुरू जाल्लो इंत्रुज पांच दीस खेळटात. निमणे दीस गुलाल जाता. ह्या उत्सवाक पुर्तुगेजांच्या भंयान इंत्रुज अशें नांव दिल्लें. इंत्रुज म्हणल्यार कार्नावाल. तो जावचे पयलीं कांय दीस इंत्रुज मनोवपाक सुरवात केली. तरी तो उत्सव म्हणल्यार शिगम्याचेंच एक रुप. इंत्रुज म्हणटकच पुर्तुगेजांनी तो मनोवपाक परवानगी दिली.
षष्टी शांतादुर्गा ही डोंगरेची ग्रामदेवता. इंत्रुजाचो हो उत्सव जगदंबे कडेन संबंदीत आसा आनी डोंगरेकार सत्री, अब्दागिर घेवन नाचतना जगदंबेचीं कवनां गायतात. पाच दीस चलपी ह्या इंत्रुजाच्या उत्सवाची सांगता रंगपंचमीक जाता. गांवच्या पिपळा पेडार रंग मारले उपरांत मागीर उमेदीन रंगकाम खेळटात. धोल, ताशांच्या लोकसंगीताचेर इंत्रुजाचे मेळ आमकां डोंगरेच्या शिगम्याचीच याद करून दितात.
सगल्या डोंगरेकारांक इंत्रुजाचीं परबीं.

मानसी बांदोडकार
9604250238