टेंडर खऱ्यानींच गरजेचें ? 

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

म्हणटकूच एक प्रश्न पडटा, जर फातोड्डा स्टेडियम टेंडरा बगर बांदूक जाता जाल्यार कला अकादमीचें नुतनीकरण करूंक टेंडर कित्याक जाय? आनीक एक प्रश्न आमच्यांनी विचारूं येता तो म्हणल्यार….

गोंयांत ताजमहाल आनी शहेनशहा अजून गाजता. अर्थांत हो ताजमहाल आग्राचो न्ही हें सांगपाची गरज ना. पणजेच्या कला
अकादमीच्या इमारतीचें नुतनीकरण करपाची गरज उप्रासली आनी तें काम एके कंपनीक टेंडरा बगर दिलें, हाचेर हो बोवाळ चल्ला. विधानसभा अधिवेशनांत कला आनी संस्कृती मंत्री गोवींद गावडे हांणी ह्या विशयाचेर उलयतना आग्राच्या ताजमहालाचें उदाहरण दिलें आनी टेंडरा बगर बांदिल्ल्यान ती वास्तू अजून उबी आसा म्हणपाचें सांगलें. आपुणूय गोंय कला अकादमीची इमारत ताजमहाला प्रमाण करूंक सोदतां जी मुखावेलीं कितलिशींच वर्सां दिमाखान दर्शन दितली अशें तांकां घडये सांगपाचें आसतलें. पूण तांणी जे पद्दतीन तें सांगलें तांतल्यान तांणी विरोधकांच्या हातांत कोलीत दिलें म्हणचें पडटलें.
गोवींद गावडे हांणी गोंयच्याच प्रकल्पांचो सारको बरो अभ्यास केल्लो जाल्यार तांकां आग्रा वचची गरज पडची नासली काय दिसता. तांकां गोंयांतूच बरीं उदाहरणां मेळूं येतालीं. जाणें प्रश्न विचारिल्लो त्या विजय सरदेसाय हांच्या फातोड्डा मतदारसंघांत आशिल्लो जवाहरलाल नेहरू स्टेडियम असोच टेंडर काडिनासतना बांदला म्हणपाचें तांकां कळपाचें. आनी ही गजाल चड पोरणी न्ही. सोळाव्या शेंकड्यान हुकुमशहा शहाजहानान बांदिल्ल्या ताजमहाला परस विसाव्या शेंकड्यांतल्या लोकशाहींतल्या सरकारान बांदिल्ल्या स्टेडियमाचें उदाहरण सोबून दिसपाचें. काँग्रेस सरकारांत खेळांमंत्री आशिल्ल्या माँत द क्रुजान बांदिल्लो हो स्टेडियम पणजे मांडवीचेर पूल बांदपी काँट्रेक्टराक आफोवन ताचे कडसून बांदून घेतिल्लो. हो बांदतना कसलेंच टेंडर काडूंक नासलें आनी पक्षांतल्या लोकांनी सोडाच पूण विरोधकांनीय ताका विरोध करूंक नासलो. स्टेडियमाच्या कामांत कोणाक भानगड दिसलीना. उरफाटें सगळ्यांनी ताचें कौतुकूच केल्लें. सद्याक तर ताचें नांव स्टेडियमाच्या खंयच्या तरी दालनाक दिवपाची मागणीय चलल्या.
म्हणटकूच एक प्रश्न पडटा, जर फातोड्डा स्टेडियम टेंडरा बगर बांदूक जाता जाल्यार कला अकादमीचें नुतनीकरण करूंक टेंडर कित्याक जाय? आनीक एक प्रश्न आमच्यांनी विचारूं येता तो म्हणल्यार टेंडर काडपाची खर्‍यानींच गरज आसा? टेंडरा बगर काम जायना? काय टेंडरांत भानगड जायना. मुळांत एक गजाल आमी मतींत दवरूंक जाय ती म्हणल्यार भानगडी करपी कितेंय केल्यार भानगडी करतलोच. एका सरकारी ऑफिसांतलो मनीस खंय मेळत त्या गजालीचेर पयशे मागता म्हूण ताका ख्यास्त म्हणून दर्या वेळेर बसयलो आनी ल्हारां मेजपाचें काम दिलें. ताणे वेळेर पासयेक येवपी लोकां कडल्यान पयशे घेवंक सुरवात केली. निमित्त लायलें, तुमच्या भोंवपाक लागून आपल्या कामांत व्यत्यय येता. हाचे वयल्यान कळटा भानगडी करप्याक टेंडर आसलें, कॉटेशन आसलें वा कांयच नासलें तरी फरक पडना. तो करपाचें तें करताच.
आतां आरोप करतल्यांनी आनी बोवाळ घालतल्यांनी पळोवंक जाय तें म्हणल्यार काम सारकें जालां काय ना? काँट्रेक्टराक जें काम दिलां आनी ताका त्या कामाचे पयशे फारीक करतात तें सारकें जाता मूं? काय बेश्टेच ताका पयशे फारीक करतात? जर काम जायनासतनाच पयशे फारीक केल्यात तर बोवाळ करप गरजेचें. पूण काम जर सारकें जाता, जे पयशे फारीक जातात त्या पयश्यांक न्याय मेळटा जाल्यार ह्या बोवाळांत अर्थ ना काय दिसता.
गोवींद गावडे हांचेर जो फारपेट चल्ला तो पळेल्यार कोणाक तरी तांची नसाय जाल्या आनी तांकां मंत्री मंडळांतल्यान भायर काडपाचे हे यत्न चलल्यातशे दिसता. सद्याक आठ आमदार भाजपांत भितर सरल्यात आनी तांतल्या दोगांक मंत्रीपदाचें आश्वासन मेळ्ळां म्हणपाचें आयकूंक येता. अशे वेळार आशिल्ल्या पदांवेल्यान दोगांक निखळावचे पडटले. आनी गावडे हांचेर सारको म्हूर्त पळोवन गोफीण ताणल्या काय दिसता. ते वटेन सोपूतविधीची तयारी जाली म्हणजे गोफणींतल्यान फातोर मारपाचीच ही तयारी बी न्ही मूं असो दुबाव मारले बगर रावना. कारण जें काम काँट्रेक्टराक दिलां तें भौशीक बांधकाम खात्यान. जरी कला आनी सांस्कृतीक मंत्र्यान हें काम अमक्याक दियात म्हणपाची शिफारस केल्ली आसली तरीय ह्या कामाची जापसालदारकी बांधकाम खात्याची हें कोणूच न्हयकारचोना. दुसरी गजाल म्हणल्यार ह्या कामाचो एस्टीमेट हो बांधकाम खात्याच्याच इंजिनियरांनी तयार केला. म्हणटकूच काम कशे तरेन करपाचें तें तांकांच खबर आसपाचें. ह्या कामाचेर तांच्या इंजिनियरांचीच नदर आसतली. म्हणटकूच काम सारकेंच जाता आसतलें हातूंत दुबाव घेवपाची गरज ना. भौशीक बांधकाम खातें वा कला आनी सांस्कृतीक खातें, हांचे मंत्री केदेय तांकीचे आसले तरी तांत्रीक गजाली तांकां कळटल्योच अशें ना. म्हणटकूच आमच्या मतान खंयच्याय मंत्र्याक जापसालदार धरचे परस इंजिनियरांक कितें खरें तें विचारात न्ही. तेच सारकें सांगूक शकतले.
आतां टेंडर काडून काम दिल्यार कितें जावपाचें? रुपया दोन रुपया उणे जावपाचे वा चडूय जावपाचे. टेंडराचो प्रोसेस जाका खबर आसा तो केन्नाच टेंडराचेर विश्वास दवरचो ना. टेंडर म्हणटा तें दोळ्यांक उदक लावपाचो प्रकार. काम कोणाक दिवपाचें तें पयलींच थारिल्लें आसता. हांगा ब्लॅकलिस्ट जाल्लो काँट्रेक्टर लेगीत काम घेता. फकत ऑर्डरीचेर ताचें नांव आसना. एकेकदां तर काम जावन उपरांत टेंडर जाता. ही सगळी ओपन सिक्रेट. जेन्ना काम कोण करतलो आनी कोणाचें टेंडर पास जातलें हें पयलींच कळिल्लें आसता तेन्ना आमचे नदरेन तरी हे प्रक्रियेची गरजूच ना. वेल्यान टेंडर करपाक जो खर्च येता तो हांगां उणो जाता. म्हणटकूच टेंडराचो ‘हाऊ’ दाखय नासतना कामांत कसलेंय उणाकपण आसा जाल्यार तें दाखोवप गरजेचें थारता. वोगीच ते म्हणी प्रमाण, सुण्याक मारूंक जाय म्हणून ताका पिसो थारावप हातूंत शाणपण दिसना.

अभयकुमार वेलिंगकार
9423884687