जिणेंतलें व्हडपण

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

प्रिय आनी आदर आशिल्लो असो आमच्या घराब्यांतलो जर कोणय मेलो तर आमकां वायट दिसता. पूण त्या मेल्ल्याक आमी कितें वेंग मागून बसतात? निमाणें तें प्रेत घरांत दवरप म्हणल्यार कुसपाक लावप, त्या प्रेताची हाल अपेश्टा जावप. त्या खातीर जाण्टेल्यांच्यो चाली-रीती, दोश आशिल्ले विचार हांकां आमी नमळायेन आनी भक्तीभावान ताचेर निमाणे संस्कार करप हातूंतच जाण्टेल्यांची पुजा आसा.
गुरूभक्ती म्हणल्यार निमाणें गिन्यान भक्ती हें विसरपाक जायना. जाण्टेल्यांक आदर म्हणल्यार तांच्या बर्‍या अणभवाचो आदर. तांच्या कर्तुपाचो आदर, तांच्या यत्नांचो आदर, तांच्या गिन्यानाच्या निश्ठेचो आदर. गुरूची पुजा म्हणल्यार सत्याची पुजा, गिन्यानाची पुजा, अणभवांची पुजा. जो मेरेन मनशाक गिन्यानाची तान आसा, गिन्याना खातीर आदर आसा, तो मेरेन जगांत गुरूभक्ती आसतली.
भारतांत ‘गुरू’ ह्या शब्दा परस ‘सदगुरू’ ह्या शब्दाक चड व्हडपण आसा. सदगुरू म्हणल्यार कितें? गुरू त्या त्या गिन्यान वाठारांत वा ते ते कलेंत आमकां फुडें फुडें व्हरता. पूण सदगुरू जियेवपाची कला शिकयता. संगिताचो आत्मो तानसेन दाखयतलो, चित्रकलेचो आत्मो अवनीन्द्रनाथ दाखयतले, नाचांतलें व्हडपण उदयशंकर दाखयतले, सैमगिन्यानाचें व्हडपण श्री रामन दाखयतले, पूण जिणेंतलें व्हडपण कोण दाखयतलो? जिणेतलें संगीत कोण शिकयतलो? जिणेंतलो सुंदर नाच कोण शिकयतलो?
“अध्यात्मविद्या विद्यानाम” अशें गीता सांगता. जीण सुंदर करप, आपली जीण निर्दोश, फळाची अपेक्षा न धरपी, त्रासांतल्यान मुक्त करप हीच व्हडली विद्या. ही विद्या शिकयतलो तो सदगुरू. नेपोलियन युद्धशास्त्र शिकतल्यांचो गुरू पूण आपले जिणेंतल्या राग आनी वासनांच्या नेटा कडेन लढपाक शिकोवपी तो सदगुरू आसा.
बरें वाद्य वाजोवपी ल्हान भुरग्यांचेर रागार जावन तांकां रडपाक लायतलो! सुंदर रंग काडपी शास्त्रज्ञ जिणेक डांबर लावंक शकता! उजवाडाची उपासना करपी चंद्रशेखर रामन संवसारांत प्रांतीय भेदभावाचो काळोख उत्पन्न करतले! सुंदर विचार दिवपी पंडित बेकन लांच घेतलो!
जगांत शास्त्रांची कितलीय उदरगत जाली तरी जो मेरेन जियेवपाची कला मनशाक येना तो मेरेन सगळें व्यर्थ आसा. समाजांत एकमेकां कडेन कशें वागचें तें पयलीं शिकात अशें टॉलस्टॉय म्हणटाले. जीण कशी बरी करप हे संत सांगतात. रेडियो आयकून संवसारांत संगीत येवचें ना. संगीत भितरल्यान सुरू जावपाक जाय. जिवितांतले हे सगळें संगीत सदगुरू शिकयता. तो काळखांत उजवाड घालता, बुद्धी सारकी करता, प्रेमाचे दोळे दिता. तो विशय राग ह्या वायट सोरपाचें दांत काडटा. तो मनशाचे द्वेश-मत्सरा सारक्या वाद्यांक बकरी करता. सदगुरू हो असो व्हडलो जादुगार आसा. ह्या खातीर भारतांत सत्संग वा सज्जनाची सेवा हांका व्हडलें म्हत्व दिलां.

सज्जनसंगतीरेका।
भवति भवार्णव तारण नौका।।
रविंद्रनाथ सृश्टी कडेन कशे पळयतात, महात्माजी थंडपणान सारकें काम करीत कशे आसतात हें तांचे कडेन बसल्यारच कळटा. (फुडें चलता…)

मूळ लेखकः साने गुरुजी
अणकारः पांडुरंग नाडकर्णी