चिनाची सगल्यांत व्हडली निर्गत

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

चीन हो संवसारातलो सगल्यांत व्हडलो निर्गतदार. तो तरेकवार जिनस निर्गत करता. हातून सवाय इलेक्ट्राॅनीक
उपकरणां, तरेकवार घरगुती वापराच्यो वस्तू, तेच प्रमाण ल्हान- व्हड शस्त्रां- अस्त्राचोय आसपाव जाता. झुजांच्या हत्यारां मदीं बॅलिस्टीक मिसायलांचोय अंतर्भाव जाता. पूण, ह्या राष्ट्राची आयज मेरेनची सगळ्यान व्हड आनी प्राणघातक निर्गत म्हळ्यार कोरोना विशाणू. ह्या विशाणून पिर्थूम नांवाच्या आमच्या ह्या गिऱ्यार सेगीत 3 वर्सां अच्छेव कांडलो. करोडांनी लोकांचें जीव सोंपयले आनी अर्थीक लुकसाणी पळय जी केली, तिचो सुमार करूंक जावचोना.
हे म्हामारीचो जगाक दोन फावट खर मार बसलो. म्हळ्यार चीन देशांतल्या कोरोना नांवाच्या ह्या भिरांकूळ विशाणून जगभरांतल्या संस्कृतायांक दोन फावट जबर धपके दिले. ह्या विशाणू संबंदान तज्ञ लोक दोन तरांचे तर्क मांडटात. कांय जाण सांगतात कीं हो जंतू झुजां वगतार जैवीक हत्यार म्हूण वापरपा खातीर चिनांतले एके प्रयोगशाळेंत तयार केल्लो म्हूण. पूण, तकनिकी चुकीक लागून तो लीक जालो आनी हवेंत भरसलो म्हूण. दुसरे काय तज्ञ असो तर्क प्रगटायतात की चिनातल्या कांय फाकीवंत आनी बुरशा ओल्या बाजारांनी (wet markets) हो कोविडचो जिवाणू आपसू‌क वा अपघातान जन्मलो म्हूण आनी ताणें मागीर लोकांक संक्रमीत केले म्हूण. ‘ओलो बाजार’ म्हळ्यार जंय तरेकवार जिवे प्राणी चिनी लोकांच्या जिबांच्यो रुची भागोवपाक म्हूण विकूक दवरतात ती सुवात. अशाच एका हआन नांवाच्या चिनी शारातल्या ओल्या बाजारातल्यान हो कोरोना नांवाचो पाडो जिवाणू 2019 या वर्सा जग काबार करपाक म्हूण भायर सरलो आनी सेगीत 3 वर्सां तो संवसार भर थंय- थंय मर्णनाच नाचलो.
जगभरातले लोक आपापल्या पद्धतीनी ह्या भिरांकूळ पिडे आड झुजले. सगलेच सारक्याच प्रमाणांत जैतीवंत जाले अशें ना. खासा चिनान कोरोना आड झूज मांडटना, ‘झीरो कोविड’ हें नवें तत्व आपणायलें. हे नवें धोरण चालीक लावपाक ह्या देशान भोवच कडक नेमांचो वापर केलो. देखीक एक लेगीत संक्रमीत मनीस गावल्यार हो देश कठोर लॉकडावनां करूक लागलो आनी लाखांनी लोकांक बंदीस्त दवरूंक लागलो.
ह्या निबर चिनी रणनितीचो परिणाम मात उरफाटो जालो. तो म्हणचे हाका लागून त्या देशाच्या अर्थकारणाक जबर मार बसलो. त्यान भायर जाचक निर्बंधांक लागून केन्ना न्हय ते लोक खुबळ्ळे. फक्त चीन देशा भितरूच न्हय तर जग‌भर जंय- जंय चिनी समूदाय रावतात थंय- थंय तांणी चीन देशाच्या सरकारा आड निशेधाचे बावटे उबारले.
ह्या अनपेक्षीत लोकक्षोभाक लागून चिनी राजवटीन एका रातयांत म्हण्टात तशें आपणालें कोविडा संबदातले खाशेलें धोरण बदल्लें! तें आरत्याचे परतें कशें केलें. ताणे लोकांच्या खंयूय बी भोंवपा वयले सगळे निर्बंद रद्द केले. देशा भायर वचपा वयलींय सगलीं नियंत्रणां काडून उडयलीं. ह्या नव्या चिनी धोरणाचो वायट परिणाम म्हूण मागीर ह्या महामारीच्या दुसऱ्या ल्हाराचो उद्रेक कोरोनाच्या नव्या अवतारान उप्रासलो. म्हत्वाचे म्हणचे पर- परत लॉकडावनां जातालीं हे खातीर चिनी लोकां मदीं भारतीयां वरी ‘herd Immunity’ तयार जालीना. देखून थंय परतून महामारी पसवली आनी मागीर देशा भायर पातळपाक सोदूंक लागली.
ह्या चिनी बनावटीच्या विशाणुच्या पुर्नप्रवेशाक लागून कोरोनाचो वसो आतां जपान, थायलंड आनी सिंगापुरच्या लोकांक लागलो आनी हाका लागून परतून एकदां संवसारीक म्हामारी पातळपाची भिरांत उप्रासली. जे परी रशियेन युक्रेनचेर घुरी घाले उपरांत पुराय जग रशियेचो निशेध करपाक लागलें तेच धरतेर कोविड म्हामारीच्या प्रसारा खातीर मात जग चिनाचो निशेध करतना दिसना.
(मूळ लेखक : जग सुरय्या)

प्रदीप लवंदे
9923292022