चापेकर भावांच्या बलिदाना निमतान….

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

पुण्यांतल्या चिंचवड गांवांत रावपी हरी चापेकर. ते देवळांत पूजा,भजन, कीर्तन करून स्वत:च्या कुटुंबाचें पोट भरताले. हरी हांच्या तीन पुतांक ‘भारतीय क्रांतीकारी आंदोलनाचे जनक’ म्हणून वळखतात. तेच हे चापेकर भाव. दामोदर, बाळकृष्ण
आनी वासुदेव हरी चापेकर!!
ब्रिटीश सरकाराच्या विरोधांत क्रांतीची मशाल पेटोवपी हे तीन भाव म्हणजे धर्मप्रेम, राष्ट्रप्रेम आनी बलिदान हाचें एक प्रतीक. 18 एप्रिल हो व्हडलो भाव दामोदर चापेकर हांचो, 8 मे हो सगल्यांत ल्हान भाव वासुदेव हांचो आनी 12 मे हो मदलो भाव बाळकृष्ण हांचो बलिदान दीस. स्वराज्याचो मंत्र दिवपी लोकमान्य टिळक हांकां हे तीनूय भाव गुरू मानताले.
ल्हानपणार तिगूय बापाय वांगडा देवळांत पूजा, किर्तन करताले. हरी चापेकर हे राष्ट्रमोगी. हिंदू धर्माच्या आड कितेंय घडलें की तांकां तिडक येताली. ह्या भावांनी पुण्यां ‘चापेकर क्लब’ सुरू करून थंय तरणाट्यांक व्यायाम आनी लश्करी प्रशिक्षण दिवपाक सुरवात केली. भारत स्वतंत्र जावचो म्हूण तांणी तरणाट्यांच्या मनांत क्रांतीचे विचार रुजयले. लोकमान्य टिळक हांणी भौशिक गणेश उत्सव आनी शिवजयंती सुरू करून लोकांक संघटीत केले. तशेंच कार्य चापेकर भावांनी आपल्या क्लबांतल्यान चालू दवरलें.
1897 त पुण्यां प्लेगाची धाप पातळ्ळी. हजारांनो लोक मरपाक लागले. प्लेगांत लोकांक मजत करपाक वाॅल्टर चार्ल्स रेंड ह्या अधिकाऱ्याची नेमणूक केली. ताणें लोकांचेर अत्याचार केले. बायलां कडेन वायट वर्तन केलें. तेन्ना ताचे आड लोकमान्य टिळक आनी आगरकर हांणी आवाज काडलो. ‘केसरी’ आनी ‘मराठा’ दिसाळ्यांनी ब्रिटीशां आड लेख प्रसिद्ध जाले. सरकारान रोखडेच तांचे आड गुन्यांव दाखल करून तांकां बंदखणींत घाले. हें चापेकर भावांक सोंसूंक ना. रेंड आनी तांचो वांगडी लेफ्टनंट आयस्टर हे एके कार्यावळीक वचून परत येतना 22 जून 1897 दिसा चापेकर भावांनी ह्या दोनूय अधिकाऱ्यांक फार मारून जिवेशीं मारले. हे घटनेन ब्रिटीश राजवटीक व्हड धक्को बसलो.
पुलिसांनी दामोदर आनी बाळकृष्ण चापेकर हांकां धरले. वासुदेव पुलिसांच्या हाताक लागलो ना. निमणो तोय मेळ्ळो. वासुदेव चापेकर हांचेर गुन्यांव दाखल करून तांकांय दोशी थारावन 8 मे 1899 दिसा फांसार चडयले. ताचे पयलीं 18 एप्रिल 1898 दिसा दामोदर हांकां आनी 12 मे 1898 दिसा बाळकृष्ण हांकां गोळाक लायले. वासुदेव चापेकर हो 20 वर्सांचो तरणाटो ‘वंदे मातरम’ अशी घोशणा दित फांसार गेला. देशा खातीर बलिदान दिवपाची प्रेरणा तरणाट्यांक दिवपी वासुदेव हे देशा खातीर सुळार गेले. अमर हुतात्मे जाले.

  • गोविंद लोलयेंकार काणकोण