गोंयच्या रान- भूंये वयलें ‘पांचवें भांगर’

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

जे तरेन रानां- वाठारांतलें मोटे जीव, जैव-यंत्रणेची संतुळा सांबाळपाक आमची मदत करतात, तेंच तरेन रानांतले बारीक- सारीक जीव लेगीत बरोबरीचे तांकीन वांटो घेतात. तशें पळोवंक गेल्यार, गोंयांत जायतें खेरीत सुक्ष्मजीव सांपडटात, जे थारावीक वेळार आपली कलाकुसर दाखयतात. इतलें आसून लेगीत, एक तर आकारा खातीर तांचेर आडनदर जाता, नाजाल्यार जाणवीकाये विणे सोंपेंपणान त्या घटकां कडेन कोण पळोवपाक वचनात. पूण कितेंय जालें तरी, गोंयच्या ह्या भांगरा कडेन मात आडनदर करुन उपकारना. हाचें कारण म्हळ्यार, फोटवांत दिसता तें तांचें कसब.
रातची लिकलिकपी बुरशीं (Bio-Luminescent Fungus) आमी फाटल्या फावट पळयल्लीं, पूण आतां दिसता तो ताचे फुडलो प्रकार. जैव- प्रकाशीत अळंमी (Bio – Luminescent Mushroom), हीं रातचीं पाचव्या माणकां भशेन चमकतात. गोंयांत अशो थारावीकूच सुवातो आसात, जंय हें दोनूय प्रकारचें भांगर दिसता आनी तातूंत ते अळम्यांचे प्रकार तर खुबूच दुर्मीळ.
हे जैव- प्रकाशीत घटक फक्त पावशी दिसांनीच पळोवपाक मेळटात, जांचे वाडी खातीर एका खाशेल्या वातावरणांची गरज आसता. योग्य प्रमाणांत वत आनी पावस दिवन गोंयचें हवामान/ वातावरण तांकां जुस्त सुरक्षीत दवरता (सध्या तरी). एकदां फुल्ले उपरांत, त्यो अळंमी फक्त 2- 4 दिसूच उरतात. तांचें स्वयं- प्रकाशीत जावपांत, सृश्टीचें एक तरेन व्हड कार्य संपादीत जाता. उजळपी रंगाक लागून, ते हेर जीवांक आपलें वशीन आकर्शित करतात आनी ताका लागून परागकण पसरोवपाकूय मदत जाता. गोंयांत तसल्यो 4 प्रकारच्यो जैव- प्रकाशीत अळंमी सांपडल्यात, तातूंतल्या थोड्यांचेर अभ्यासूय चालू आसा. तेच खातीर तांच्यो उपचारीक नोंदी जावंक नात.
ही आमची जैव संपदा पळयले उपरांत, गोंय कितलें गिरेस्त आसा हाची जाणीव तर जातलीच, म्हण्टकच तांकां आसा तशींच तिगून दवरची कांय ना, हाचेर गोंयकारांनी विचार करचो आनी योग्य तीं पावलांय उखलचीं.

(कोंकणी भाशांतर)

ओंमकार धारवाडकार
सैम-शास्त्रज्ञ, पक्षी- फुलपाख्यांचो जाणकार