भांगरभूंय | प्रतिनिधी
पायलट, रिक्शावाले, जावं टुरीस्ट टॅक्सीकार! गोंयच्या गांवांकणकणी आयज आसात. त्या येणावळीच्या आदारान आपलें तशेंच घरच्यांचींय पोटां भरतात. ह्या वेवसायीकांक भौसाभितर प्रतिश्ठा मेळोवन दिवप गरजेचें. त्या पासत तांगेलें राहणीमान सुदारपाक जाय अशें ‘मार्ग’ चळवळीचे मुखेली सर्गेस्त भौ. गुरुनाथबाब केळेकार सदांच सांगताले. ‘आमगेलीं घरां, त्या भोंवतणचो वाठार आमी सदांच निवळ आनी सोबीत दवरतात. त्या पासत आमी लागणुकेन वावुरतात. तीच नदर रस्त्या कडेन पळयतना जायच. ती नदर मोगाची, आपुलकेची आयुश्यभर आसची’, अशेंय ते पोटतिडकेन म्हणटाले. फकत म्हणत वा बरयत रावलेनात. निमण्या खिणा मेरेन रस्त्या विशींची ही नदर, लागणूक भौसा भितर पावची देखून तें स्वता देख जावन वावुरताले. ‘मार्गा’ची चळवळ आयज तांचे उपरांत सोंपली, अशे अवस्थेक पावल्या.
रस्त्या वेली वाहनांची गच्चमुड्डी आनीक त्या कारणान जावपी अपघातांची वळेरी आमकां कितें सांगता? तर जण एका गांवांकणकणी ‘मार्गा’चे गिन्यान दिवपी वावुरतल्यांची आयज गरज उप्रासल्या. रस्त्यांक एक डांबरी आराखडो म्हणून पळोवप आनी तांचे कडेन मोगान, आपुलकायेन, देशाचे बांदावळीची लायफ लायन म्हणून पळोवप, हांतूत खूब्ब फरक आसा. गोंयात आयज पुराय विकासाचो अजेंडा फकत रस्त्याचे डागडुजी कडेनच केंद्रीत जाल्लो दिसता. त्या कामा पासत दुडवांचो ओघ तांचे वटेन वळोवपा सांगाता, रस्त्यांचेर चलपी मनीस, वाहना हांकां शिस्तीचे नदरेन शिक्षीत करप आयज मेरेन मोठ्या प्रमाणात चलत आयलां. त्याच सांगातान रस्त्यां वटेन मोग, आपुलकेन पळोवपाचे गजालीचोय आस्पाव जालो जाल्यार ती शिस्त खऱ्या अर्थान पुराय जातली. भोवमानेस्त केळेकारबाबांक खरेंपणान ती आदरांजली थारतली. खंयच्याय गजालीचो हेतू हो वेलो- वेलो तशेंच भितरलो निजाचो असोय आसता. आसूं येता. वेलो-वेलो हेतु हो तात्पुरतो म्हूण फुडार थारायता. पूण भितरलो निजाचो हेतू, जाचे पासून पुराय समाज आनी राष्ट्राचे बांदावळीक आदार करपी आसचो.
खंयचीय नवी गजाल शिकतना आपूण स्वता ती पयलीं शिकपाक जाय म्हूण शिकता. ती शिकले उपरांत ते गजालीचो व्हालोर जाणा जावन घेतिल्ल्यान हेरांनीय ती शिकून घेवची हे उत्फर्के जीवाक लागतात. रस्त्या वटेन पळोवपाची उपकाराची भावना आमकां तेंच कळीत करता. रस्तो आमकां देखीचे रुपांत कितल्योशोच गजाली शिकयता. संयम, सोशीकसाण, कर्तव्या कडेन लागणूक, उक्तें काळीज, इतलें सगलें सोंसून वावुरले उपरांत आपूण खंयचे कडे कोणूच न्ही, अशी ही कर्तव्य पराड्मुखताय.
‘मार्ग’ आपवावुरपी संस्थेन घडोवन हाडिल्ल्या एके अस्तुरेच्या म्हळ्यार विमल शिरोडकार हांगेल्या सत्काराक एका वर्सा हांव गेल्लों. थंय खुबशो गजाली समजल्यो. ही अस्तुरी एक ट्रॅफीक हवालदार. फाटली जायतीं वर्सां ती मडगांवची येरादारी सुरळीत जावचे पासत वावुरता. वत- पावसांत आपली ड्युटी करतना कोणूय वाहनां हाडून घालपाची भिंरात आसता. अश्या ट्रॅफीक पुलिसांचे सुरक्षेची मनीस ह्या नात्यान जापसालदारकी कोणाची? भोवमानेस्त केळेकार बाबाक उलयता- उलयता हांवें प्रस्न केलो. इतली वर्सा ‘मार्ग’ संस्था लोकांच्या बऱ्या पासत वावुरता. जें खातें रस्ते तयार करता, जांव येरादारी अपघात मुक्त जावची देखून स्पीडब्रेकर जांव हेर जतनायो घेता, त्या खात्या कडेन तुमचे संस्थेचो संपर्क, समन्वय आसा काय ना?’
म्हाका तांचे कडल्यान निर्शेवणेची ‘ना’ अशी जाप मेळ्ळी. येदो व्हडलो मार्गाचो वावर चलतालो, ताचो येरादारीं खात्याक पत्तो लेगीत नासप? हाका कितें म्हणचे? गुरुनाथबाबान म्हळें की सगलो कागदी पत्रवेवहार. तो एका मेजा वेल्यान दुसऱ्या मेजार पावता म्हळ्यार दीस अशेच उलगतात. एकमेकांक फकत ऑर्डरी. प्रत्यक्षात समजीकायेन समन्वयान कांय एक बरें घडपाची आस्त ना. म्हाका अजापाचो आकांताचो धपको बसलो. एकमेकांक समजून घेवन जर बरेंपणान वावर जालो जाल्यार कितलेशेच अपघात आडांव येताले. ह्या मुखार तरी अशे अपघात जांव नये वा रस्त्या वटेन पळोवपाची नदर सुदारची म्हूण कोणेतरी फुडाकार घेतलो कांय ना?
सद्याक वेळ आयिल्ली आसा, नवीन वाहन खरेदीचेर कडकसाणेन निर्बंध घालपाची. इतलीं वाहनां प्रत्येका कडेन आसात. आनी तांची जात्रा आमी रस्त्यांचेर पळयतात. ना तर फुडाराक वीस -पंचविशींतली अर्दी पिळगी सोंपिल्ली आसतली. आनीक उरल्या ती कुल्पाद जावन घरात! जे लोक जीवे आसात ते वाहनाचे मारेकार लोटा भितर केन्ना व्हांवून वचत, ही भिरांत आयज जण एका नागरिकाचे मतींत उप्रासल्या. नव्या गाड्यांच्यो जायराती आनी तांचे वटेन पिशा भशेन ओडपी लोक. ती आदी सोंपपाक जाय. उणेच एक वर्स तरी नव्या गाड्याचेर बंदी हाडून पळोवची. हातूंतल्यान नवें वाहन घेवपाक मेळचें ना. देखून आसा तें बरे भशेन सांबाळूया. वाहनाचेर अदीक वर्सां बंदी आयली जाल्यार? हो भंय आमकां सुसेगादीन अदीक काळजी घेवन वाहन चलोवपाक फोर्सार करतलो. रस्त्या वेल्या वाहनांची संख्या उणी करपाक नव्या वाहनाचेर बंदी, हे बगर दुसरो परिणामकारक उपाय दिसना. रस्त्या वेल्या ट्रॅफिक जामाक जांवपी व्हड -व्हड लायनींत वतल्या गाडया वेल्यान उडून वचप होच पर्याय उरला. पणजेच्यान पर्वरे मार्गान म्हापशा वचपाक पडप! हे सारकें त्रासांत घालपी उदाहरण गोंयांत दुसरें मेळचें ना. जवळ- जवळ हीच परिस्थिती गोंयच्या रस्त्याचेर फुडाराक येवपाची आसा. देखून आमी संवसारात आयल्यात ते अपघाताच्या माध्यामातल्यान सोंपपाक काय कितें? अशी दशा रस्त्यावेल्या वाहनांनी आमची केल्या. गुरुनाथबाब केळेकार म्हणटाले ‘चडशा गोंयकारांलें जिवीत रस्त्याचेर तांचेवेल्यान यो- वच करीत पासार जाता’. पूण आयज गाडयांनी तागेल्या जिवीताचे भोंवडेक मोठ्यो आडखळी हाडल्यात.
रस्ते म्हळ्यार उदरगतीच्यो रक्तवाहिन्यो न्हय तर मनशांक मारुन उडोवपी यंत्रणेच्यो मुखेल वाटो जाल्यात. रेड्यांचेर बसोवन यमदुतांक धाडचे परस रस्त्याचेर ही गाड्यांची यंत्रणा वाडोवन यमान आपलें काम सोंपें केलां शें दिसता. भरपूर आसा देशाची लोकसंख्या दिसाक शेकडो सोंपले म्हूण कसलो फरक पडटा? आयज अपघातांच्यो रडकथा गोंयच्या घरा- घरांनी आयकुपाक येवपाक लागल्यात. कोणे कोणाल्यो आयकप? कोणे कोणा पासत दुकां गाळप? तुमी- आमी, साबार मिडीया आनी सरकार हाचेर केन्ना तरी उपाय काडटले? काय चल्लां ते पळयत रावतले? भो. गुरुनाथ केळेकाराल्या ‘मार्गा’ची शिकवण सगल्यां मेरेन पावयल्यार जायत्यो गजाली जाग्यार पडूं येतात.
– महेश पारकार
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
