भांगरभूंय | प्रतिनिधी
समाजांतले राजा, मंत्री, गिरेस्त, गरीब, शिक्षक, विद्यार्थी, वेपारी, शेतकार, सैनिक ह्या विंगड विंगड थरांतल्यांक एकाच पांवड्यार हाडून भासाभास, संवादातल्यान समाजबांदणी, सामाजिक एकचार सादपाची केंद्रां हीं देवळां जावन आसात, अशें देवळांचें म्हत्व विष्णुगुप्त चाणक्य हांणी आपल्या अर्थशास्त्र ग्रंथांत सांगलां. ते खातीर राजांनी आपल्या राज्यांत चडात चड देवळां बांदपाचो यत्न करूंक जाय, असो तांचो आग्रो आशिल्लो. ब्रिटीश राजवटींत जाहीर सभा घेवपाचेर कायद्यान बंदी आसतना गणेश उत्सव सार्वजनिक रूपान मनोवपाच्या निमतान लोकांक एकठांय हाडून स्वातंत्र्या विशीं जागरूकताय निर्माण करपाक माची उपलब्ध करप ह्या टिळकांच्या हेतूंत चाणक्यांच्या विचारांचें पडबिंब दिसता.
सार्वजनिक गणेशोत्सव हे हालींच्या तेंपार चड करून मनरिजवणीचे निमित्त मात जावन पडला. हांगां आयज घिट्टींत चडशे कोण कोणाक वळखनात, संवाद सादपाचो प्रस्नच येना. लोक श्रृंगारून येतात ते देखावो आनी गणपतीची मूर्त पळोवपाक, तशेंच ऑर्केस्ट्रा, मिमिक्री, नाटकां सारकिल्ल्या कार्यक्रमांचो आस्वाद घेवपाक. श्रद्धेचोय भाग तसो उणावला. आतां परिक्षकांचे भूमिकेत श्रद्धाळू गणेश मूर्तींच्या स्पर्धांत ‘मिस्टर इंडिया गणपती’ थारावन ताका इनामां दिवपाक लागल्यात.
मनीस आदीचे तुळेन चड सुशिक्षित जाला खरो, तरीय पूण तंत्रगिन्यान- प्रगत युगांत मनशाची गिरेस्तकाय, राजकी स्थान हांच्या मोजपट्टीचेर समाजांतलें ताचें स्थान थारपाक लागलां. असल्या वर्गिकरणाक लागून गणपती शामियान्यांत मुखार गिरेस्त मानेस्तां खातीर सोफा आनी फाटल्यान मध्यम वर्गियां खातीर प्लास्टीकाचीं कदेलां असो फरक दिसता. तशें पळयत जाल्यार मनीस निर्मित वर्गीकरणांतल्यान देवूय सुटिल्लो ना. मुंबय, पुण्यांत कांय सार्वजनिक गणपतींक वयल्या पांवड्याचो मान दिल्लो आसा. मुंबयचो सगळ्यांत चड फामाद ‘लालबागचा राजा’ हो बारा फूटी. ह्या वर्सा थंय अयोध्या राम मंदिराचो देखावो बसयला, तो नामनेचे कला निर्देशक नितीन देसाय हांच्या मार्गदर्शना खाला. हांगा अमिताभ, अंबानी आनी बॉलिवूडांतले नामनेचे कलाकार दर्शनाक येतात. मानेस्त गाडयेंतल्यान देवून निट्ट देवा लागीं वचून दर्शन घेंवक शकतात, जाल्यार मध्यमवर्गीय भाविकांक दर्शना खातीर घिट्टी करत वराचीं वरां रांकेंत उबें रावचें पडटा. 25 फूटी पर्यावरण- अनुकूल ‘गिरगावच्या गणपती’ चो फुडलो नंबर लागता.
पुण्यांत तुळशीबाग, कसबा, गुरूजी तालिम, दगडूशेट हलवाई हे लागीं -लागीं आसले तरी तातूंत चड फामाद दगडू शेट हलवाई. हांगांय मुख्यमंत्री, इतर मंत्री भेट घेवपाक येतात. मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदेक पुलीस वाट करून दित गणेशा मुखार व्हरता आसतना कल्पना करया की महान गणेश भक्त मोरया गोसावी मदीं आयलो. जाल्यार पुलीस गोसावीक धुकलून रांकेंत उबे करतले. संत मोरयाचो आयच्या काळांत भक्तांक विसर पडला. एकनाथ शिंदे आयजूय रिक्षा ड्रायव्हर आशिल्ले जाल्यार तेवूय रांकेंत उबे दिसपाचे. देवाच्याय दरबारांत आयज समेस्त भक्तगणांक समान मान मेळना, अशी स्थिती आसा.
हिंदू धर्म आनी दैवतांचो चड कोणे अपमान केला जायत तर तो स्वताक संस्कारी हिंदू म्हणीत धर्माचो पेटंट घेवन बशिल्ल्या संघ आनी राजकी पक्ष भाजपान. रामाच्या नावार सत्तेत आयले. पक्ष कार्यकर्त्यांनी श्रीराम नाम गजरांत अल्पसंख्यांक धर्मियांक रस्त्यार बडोवपाची प्रथा सुरू केली. मशिदी मुखार रस्त्यार हनुमान चालिसेचें पठण करत हनुमानाचो अपमान केलो. कर्नाटकांत वेंचणुको लागीं पाविल्ल्यान ध्रुवीकरणा खातीर गणपती पूजेचो मुहुर्त साधलो. हुबळी आनी बेंगळूरूंत ईदगाह मैदानांचेर सार्वजनिक गणपती बसोवपाचो हट्ट थळाव्या भाजपान धरलो. हुबळींत उच्च न्यायलयान काय अटी घालून परवानगी दिल्या जाल्यार सर्वोच्च न्यायालयान बेंगळुरूंत ती न्हयकारली.
समान मुद्द्यांचेर देशांतल्या दोन कोर्टांचे निर्णय विंगड विंगड कित्याक हे आयच्या काळांत कळपाक कुस्तार जालां.
ह्याच तथाकथित हिंदू धर्म अभिमान्यांनी सार्वजनिक मंडळांत गणपतीचें मात विद्रूप प्रदर्शन करून जाहीर अपमान चलयला. हालीं दक्षिण सिने इंडस्ट्रीत फामाद जाल्ल्या षुष्पा आनी केजीएफ कलाकाराच्या भेसांत वाकडे- तिकडे हावभाव केल्ले अवस्थेंत गणपतीच्यो मूर्ती मांडल्यात. गणपती हे समस्त विश्वाचें दैवत आसतना ताका देशभक्ताच्या भूमिकेत भारताचो तिरंगो घेवन उबो केल्लो दिसता, तर एका जाग्यार देशभक्त सैनिकाचे भूमिकेंत गणपती मशीन गन चलयता, असो देखावो मांडला. मुंबय विले पार्ले पुलिसांनी गणपतीक खाकी शर्ट, पँट घालून हातात मोबायल आनी कमरेक पिस्तूल लावन बसयला. हाचेय परस वयलो दळडीरपणा हिंदुत्व अभिमानी संघ आनी भाजपाच्या अति उत्सुक कार्यकर्त्यानी दाखयला. गणपतीक संघाच्या सभासदाच्या गणवेशांत – धवो शर्ट आनी खाकी पँटींत – दाखयला. तांचे वाहन मूशकाकूय तोच गणवेश घाला. मोदीभक्तांनी मोदी आनी गणपती हातांत चावेचे कप धरून ‘चाय पे चर्चा’ करतात असो प्रसंग रंगयला. मोदी बसला आनी ताचे दोनीय बाजूक दोन गणपती फुलां घेवन उबे आसात, तो प्रसंग तळपायांतलो उजो मस्तकाक पावोवपी. शारांतल्या मंडळातल्या सुशिक्षित, संस्कारी प्रौढ जापसालदार सभासदांक ही संवेदनाहीन दुर्बुद्धी तो गणेश कशी काय दिता ते कळना. हिंदूंच्या धार्मिक भावनांचो अपमान केल्ले कारणान असल्या आयोजकां आड भारतीय दंड संहितेतल्या कलम १५३ (ए) आनी ९५ (ए) खाला गुन्हे नोंदोवन खरे तर बुद्द शिकोवपाची गरज आसा.
देणगी कुपना आनी लॉटरी विकून दरवर्सा कोट्यांनी रूपयाचो खेळ करत ही सगळीं नामना जोडिल्लीं गणेश मंडळां दुडवांनी गब्बर जायत पक्की धंदेवाईक जाल्यांत. वेवस्थापकी समितीत जागो मेळोवचे खातीर सर्त, वेचणुकांचे राजकारण ह्या मंडळांनी शिरकलां.
वैयक्तिक जीवनातूय घराघरांनी चवथ परब आनी गणपती विशींचो श्रद्धेचो भाग उणावला. आदी आरत्यांचो गडगडाट अर्द किलोमीटर अंतराचेर आयकूक येतालो. आयज आरती संग्रह दिसाळ्या वांगडा फुकट मेळिल्ले आसतना आरती म्हणपाचो नेट मात आटला. घरांत पुजेत लायिल्ली गणेश मूर्त अभिमानान अपलोड करून दाखोवप हातूंत अपुरबाय दिसता. उपरांत सकाळ सांज पूजेवेळाचे घरांतल्या दादल्यांनी चडयिल्ले सदरे, धोतरां, कुर्ते, बायलांची न्हेसणां, भांगरां शिंगरां घाल्ले फोटे अपलोड करत प्रदर्शन मांडप हातूत श्रद्धेचो भाग उणो आनी जायरातबाजी चड आसता. धार्मिक उत्सव आपूण धादोसकायेन मनयता आसतना सामाजिक सद्भावाचो विसर पडपाक जायना. मर्यादे भायर आपले गिरेस्तकायेचे प्रदर्शन मांडटा तेन्ना उणे उत्पन्नांत ओडताण करून परब मनोवप्यांक खालतेपण दिसत काय हाचोय विचार जांवपाक जाय. सुशिक्षितांनी तरी असले बाबतीत संवेदनशीलता दाखोवप योग्य.
दीपक लाड
पर्वरी
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
