भांगरभूंय | प्रतिनिधी
गोंयची मायभास कोंकणी. तिचे मायभूंयेंतूच तिचेर अन्याय जालो. उपरांत तिका तिचें स्वताचें हक्काचें स्थान दिवपाक जायते जाण वावुरल्यात. कसलोच सुवार्थ मनांत दवरिनासतना. कोंकणीमायेक कितें तरी मेळपाक जाय. ते तिका दिवपांक हांव म्हजो चानयेचो वांटो उखलतलों. म्हाका झेपता तशें वावुरतलों, हो ध्यास घेवन जायते जाण वावुरल्यात. पड्ड्या फाटसून म्हणटात, तशें कार्यूय तांणी केलां. आदल्या तेंपार कितेंय करतलो जाल्यार मैदानाचेर येवचें पडटालें. मात आतां तंत्रज्ञानाच्या युगांत घरांत बसून पसून खूब कितें करपाक मेळटा. कोंकणीक सगले मान मेळ्ळे. ती फुलची, फळची, तिचो परमळ धांय दिकांनी पातळचो, हे खातीर आयज पसून बरेच लोक वावुरतात. आपले परीन वावुरतात. कोंकणीची सेवा करपाक साहित्यीक, कलाकार आसपाकूच जाय अशें ना. तिचेर मोनो मोगूय करूं येता. तिच्या प्रत्येक कार्यांत वांटेकार जावं येता, फुल ना फुलाची पाकळी तिच्या पांयांर ओपूं येता.
कोंकणीच्या हजारांनी वावुरप्यां मदले एक आशिल्ले नारायणबाब मावजो. कोंकणीची निसुवार्थी पोटतिडक आशिल्ले मेजकेच मानेस्त आसात, तातूंतले ते एक. कोंकणी खातीर तांणी खूब कितें केलें. चडशें पड्ड्या फाटल्यान रावन. व्हड मनाचो मनीस. आयज काल अशे मनीस मेळनात. ‘भांगरभूंय’चेर तांचो मोग. कितें चुकलें, बरें आयलें जाल्यार सांगताले. आमच्या कांय स्तंभलेखकां कडेन ते विशीं भासाभास करताले.
तांणी कोंकणीचे चळवळी खातीर व्हड योगदान दिलां. गरीब, गरजू विद्यार्थ्यांकूय मजत केल्या. 1979 वर्सा कोंकणी चळवळींतल्या फुडाऱ्यांनी मडगांवां आवयभाशेंतली शाळा सुरू करपाचो निश्चेव केलो. मुक्ती उपरांत ती सुरू जाल्ली. पूण कांय वर्सांनी अर्थीक पालव उणो पडिल्ल्यान ती बंद जाल्ली. मुळावें शिक्षण मायभाशेंतल्यानच जावपाक जाय, ह्या संवसारीक सिद्धांताचेर कांय जाणांची निश्ठा आशिल्ले. भाशा मंडळाचेर त्या काळार अध्यक्ष आशिल्ले उदय भेंब्रे. मठग्रामस्थ हिंदुसभा माॅण्टेसरी शाळा चलयताली. पूण ती बंद करपाक सोदताली. पत्रकार चंद्रकांत केणी, उदयबाब, नारायण मावजो हांणी फुडाकार घेवन ते विशीं हिंदुसभेचे अध्यक्ष बाबू नायक हांचे कडेन भासाभास केली…. आनी जून 1979 वर्सा विद्याभुवन कोंकणी शाळा सुरू जाली. हातूंत नारायणबाबांचो महत्वाचो वांटो आशिल्लो. निमणे मेरेन ते शाळे कडेन जोडिल्ले आशिल्ले. थंयच्या विद्यार्थ्यांक मजत करताले. उपरांत सुरू जाल्ल्या रवींद्र केळेकार ज्ञानमंदिरा खातीरुय तांणी कार्य केलां. मडगांवच्या साबार संस्थां कडेन तांचो संबंद आशिल्लो.
नारायणबाबाक वाचनाची आवड. नेमाळीं, दिसाळ्यांनी कितें उजवाडाक येता, भास शुद्ध आसता काय अशुद्ध हाचेर तांचें बारीक लक्ष आसतालें. कोंकणीच्या दरेके कार्यावळीक ते हजर आसतालेच. कोंकणी चळवळीक तांणी हातभार लायला. तन, मनान (आनी धनान) कोंकणीच्या कार्याक आदार दिला. पोरूं तांणी ‘गणपतीची पुजा’ हें रामकृष्ण जुवारकार हांचें कोंकणी पुस्तक उजवाडायिल्लें. स्वता फुडाकार घेवन तें घराघरांनी पावयिल्लें. तांचें समाजकार्यूय व्हडलें आसा. तेंय बी गुपचूप. तसो स्वताचो धोल स्वताच वाजोवपाचो हो काळ. तरीय नारायणबाब मंद तेंवपी दिवलेचे ज्योती प्रमाण उजवाड पातळयत गेले. आवाज करीनासना कार्य करपी अशे व्यक्तीत्व दुर्मीळूच. गोवा हिंदू असोसिएशनाच्या वृद्धाश्रमाक तांणी साथ दिल्या. कोरोनाच्या काळांत बऱ्याच कुटुंबांक हात दिला. तांच्या रुपान एक परोपकारी व्यक्तीमत्व आमचे मदल्यान ना जालां.
स. रामनाथ नारायण मावजो हांच्या मावजो स्टुडियोचो उल्लेख जायना जाल्यार नारायणबाबा वयलें बरप अर्दकुटें थारतलें. मडगांव पालिके कडलो हो फोटो स्टुडियो म्हणल्यार कोंकणी चळवळीचें केंद्र. कोंकणी परिशदेक स्वताचें कार्यालय दिवपांत हांगाच यत्न जाल्यात. गोंयांतले इतिहासीक, दुर्मीळ खीण अज्रंवर करपाचें काम ह्या स्टुडियोन केलां. 1940 त ब्रिटीश सरकारान घेतिल्ल्या सर्तींत लायट अॅण्ड शेड विभागांत नारायणबाबांच्या बापायक पयलो पुरस्कार मेळिल्लो. दिंडेक आयिल्ले बालगंधर्व, वास्को सप्ता, मडगांव दिंडी, बोडगेश्वर जात्रा, मळ्यांतली जात्रा, पं. नेहरू हांची गोंय भेट, गोंयचे कलाकार आनी बरेच फोटो मावजो स्टुडियोन काडल्यात. मडगांव (1936), वास्को (1956) आनी पणजे (1958) मावजो स्टुडियो उबे जाले. घरचें हें दायज नारायणबाबान बेसबरें सांबाळ्ळें. फोटोग्राफी, कॅमेरे, फोटोग्राफीचें सामान आयज हांगा मेळटा.
नारायणबाबांच्या मरणान गोंयचें कला, साहित्य, समाजीक मळाक धपको बसला. तांच्या उगडासाक ‘भांगरभूंय’चीं नमळायेचीं आर्गां.
डी. महेश
दिवचल
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
