उदक म्हत्वाचें

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

उदकाक लागून आमी स्वताचे दुडू मोडटात हें खरें, पूण उदकाचो दुरूपेग मात करचो न्हय. कित्याक उदकाचो एक- एक थेंबो सगळ्यांक म्हत्वाचो

माय म्हयनो तापलो की ना आमकां केन्ना काय पावस पडल्यार पुरो जाता. शेतकामती तर मळबाक दोळे लावनूच देवाक पावसा खातीर मागणें करतात. गरमेन तर जिवाचे हाला-हाल जातात. झाडां करपूंक लागतात, मनशां दुयेंत पडटात आनी वताच्या धगान धरतरेक वेरो पडटात. सूख-दुख्ख सोंसूंक जाता, पूण गरमी न्हय म्हणपा सारकें जाता. माय म्हयनो सोंपतच जून म्हयन्याच्या पयल्या सातोळ्यांत पावसाचीं कुपां दिसूंक लागतात. जेन्ना मळबांतलीं निळीं कुपां काळ्या कुपांनी बदलतात तेन्ना पावस येवंचो आसा हाचो अदमास जाता. मागीर पावसाचो शिंवर धरतरेर पडटा तेन्ना धरतरी थंड जाता. पावस आयलो, पावस आयलो म्हूण सगळोच बोवाळ जाता आनी पावसाक लागून आडखळून आशिल्ल्या कामाक सुरवात करूंक मेळटा.

पावस पडून जेन्ना बांयों, व्हाळ, तळीं, न्हंयों, धरणां आनी दर्या भरता तेन्ना पावसाच्या उदकान भरलीं म्हणटात. पावसाच्या उदकान रस्ते, शेतां-भाटां बुडटात तेन्ना हुंवार आयलो अशेंय म्हणटात. पूण एक मात् सत पावस पडटा तो फकत उदकाचें रूप घेता. पावस आमकां देवाचें व्हड देणें. ह्या देण्यांतल्यान आमकां उदक मेळटा आनी उदकाक लागून जिवीत. ह्या उदकाचो आमी बरो उपेग करतात तें जालेंच, पूण दुरूपेग लेगीत करतात, हाचेर लक्ष दिवप चड गरजेचें. कित्याक, आमकां सगळ्यांक उदक म्हत्वाचें.

उदकाचो उपेग 

मनशाचे कुडीक उदकाची गरज. उदक ना जाल्यार मनशां जिवीं उरचीं नात. उदका विणें मनशाचें आंग सुकता. उदक नासतना मनीस चड दीस जगूंक शकना. चडांत चड घडये पंदरा वा वीस दीस पसून उदका विणें कोणूय जगत ! प्रत्येकाच्या कुडीचेर तें अवलंबून आसता. मनशाक कांय दीस जेवण ना तर चलता पूण उदक म्हत्वाचें. उदक ना जाल्यार मनशाक जगूंक बरेंच कठीण, देखून आमकां पावसाची गरज. पावसाचें उदक धरणांनी सांठयतात आनी मागीर तातूंतल्यान तें आमकां वर्सभर वापरपाक मेळटा.

खरें म्हणल्यार आमकां दिसाक कितलेंच उदक जाय पडटा. मनशान पयले सुवातेर दिसाक तीन ते चार लीटर तरी उदक पियेवंक जाय. कोण कितलें पियेतात तें प्रत्येकाचेर आसता. आमकां जेवण रांदतना, आयदनां धुवूंक, कपडे धुवपाक उदकाची सामकी गरज. आमच्या आंगाची साफाय करूंक उदक जाय. मनशांक, जनावरांक, सवण्यांक तशेंच झाडां-पेडांक आनी हेर जिवांक उदक जायच. उदका विणें जिवीत जगप अशें म्हणप सामकें चुकीचें जातलें.

उदकाचो दुरूपेग 

‘कांय शारांनी, खुबश्या वाठारांनी लोकांक उदक जाय तशें वापरपाक मेळटा. कित्याक तांकां दीस- रात घरांत उदकाची सवलत मेळटा. देखून कांय जाणांक उदकाचें म्हत्व कळना जायत! घरांत लेगीत उदक वापरतना नळाचें उदक चालूच आसता, बाल्दी भरून उदक व्हांवता. कितलो वेळ लेगीत उदक भरून व्हांवत आसता पूण तांकां कांयच पडून गेल्लें ना. ‘उदक सांबाळात’ म्हूण सरकार कितलेच फावटी सांगता, पूण ‘उमथ्या कळशार उदक.’ भाटांनी झाडांक उदकाची गरज आसता, झाडांक उदक घालूंक जाय. पूण तें उदक कशें घालप हें म्हत्वाचें. कित्याक थोड्यांच्या भाटांनी उदक दीस-रात चालूच आसता. झाडांक उदक पावलें तरीय तें व्हांवत धांवत वता वा जमनींत जिरता. खुबश्या जाग्यांचेर उदकाचो विध्वास जाल्लो आमकां दिसता. पूण कोणाचें कोणाक पडलां ? आमी उदक वापरतना चत्रायेन वापरूंक जाय. आमचेंच तें.

संवसारांत जायतो लोक आसा, जांकां तांच्या दिसपट्ट्या जिवितांत उदक सारकें मेळना. थोड्या गांवांनी टँकरांनी व्हरून लोकांक उदकाची पुरवण करतात. आपल्या आयदनांनी तें उदक भरूंक लोकांक वरांचीं वरां उबें रावचें पडटा. तें उदक तीं सांबाळून वापरतात. असल्या कश्टाळू लोकांक उदकाचें मोल बरें खबर आसतलें. उदकाक लागून आमी स्वताचे दुडू मोडटात हें खरें, पूण उदकाचो दुरूपेग मात करचो न्हय. कित्याक उदकाचो एक- एक थेंबो सगळ्यांक म्हत्वाचो.

– ऍडवीन फर्नांडीस 

कुडचडें