उतराचो बंदो

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भुरग्यांनो,
दरेक मनशान परिस्थिती गिरेस्तकायेची आसूं वा दुबळी आसूं केन्नाच वागणूक वायट दवरची न्हय. आपूण जसो आसा तोच बरो आसा अशें रावचें. हां भावंडांनो, जमता जाल्यार परिस्थिती बदलपाचो यत्न जरूर करचो, पुणून बऱ्या मार्गानीं. मनशान सदांच सत उतर उलोवचें. फटींगपणा केन्नाच करची न्हय. आपल्या सुवार्था खातीर वायट मार्ग आपणावचो न्हय. तुमी तुमच्या जिविता कडेन प्रामाणीक रावात. तुमी प्रामाणीक रावल्यार देव खंयच्याय मनशाच्या रुपांतल्यान तुमचे सरी येतलो आनी तुमकां मजत करतलो, तुमचें जिणें बदलतलो हातूंत विश्वास दवरात. प्रामाणीक मनीस ही ह्या संवासारांतली ईश्वराचीच एक कलाकृती. तशे तरेचे मनीस थोडेच आसतात. खंयच्याय प्रामाणीक मनशाचेर पिकसांव करपाची वेळ येना. भावंडांनो, अप्रामाणिकपणा सत्यांत आयली म्हण्टकच मात मनशान दुपेटीन, तिपेटीन लुकसाण जाता हें आमी तुमी केन्नाच विसरचें न्हय. आयज अशीच प्रामाणीकपणाचेर आदारीत एक काणी सांगतां..
एका राज्यांत एख राजा राज्य करी. राजा आपले जनते कडेन बेस बरेपणान वागतालो. सगळ्यांक गरज ते दिवपाचो यत्न करतालो. आपली प्रजा सुखांत उरची हे खातीर चड चड येवजणेयो राज्यांत राबयतालो. ताची जनताय ताचे कडेन बरे तेरन वागताली. दोन-तीन वेळा ताच्या शेजारच्या राजांनी ताच्या राज्याचेर घुरी घालून राज्य लुडपाचो यत्न केलो. पुणून दर खेपे सैन्या वांगडाच जनतेनय लडायेंत वांटो घेवन राजाक जैत मेळोवन दिलें. राज्याची संपत तिगोवन दवरली. भोंवतणच्या राजांचो ताच्याच राज्याचेर दोळो आशिल्लो. देखून खंयचेय परिस्थितींत त्या राजाक लडायेंत हारोवन तें राज्य बळकावपाचो यत्न ते करताले.
अशाच एका दिसा, राजा आपल्या म्हालांत न्हिदिल्लो आसतना शस्त्रासयत एक तरणाटो भितर रिगलो. ते वेळार राणी आपल्या म्हालांत विसव घेताली. हो तरणाटो लिपत लिपत राज्याच्या पलंगा म्हऱ्यांत पावलो. ताणे पळयें, राजा सुशेगाद न्हिदला. तीच संद सादून तरणाट्यान कमरेक लायिल्ली कट्यार भायर काडली आनी राजाचेर हल्लो करपाक.. तेच वेळार राजाल्या सेनापतीन तरणाट्याचेर झोंपय घालून ताचो वार आडायलो. दोगूय जमनीर पडले. तरणाट्याच्या हातांतली कट्यार सुटून खंयतरी पडली. दोगांयचीय लटाफट जातना जाल्ल्या आवाजान राजाक जाग आयली. ताणे पळयलें, तो सावचीत जालो. पुणून ताच्या मतींत कांयच आयलें ना. सेनापतीन आपले कळाशेन तरणाट्याक निशस्त्र केलो आनी विचारलें,
“कोण तूं? म्हालांत भितर कसो पावलो? राजाचेर हल्लो करूंक तुका धाडस कशें जालें?”, पुणून तरणाट्यान जाप दिली ना. तेदे वेळार राजान ताका सेनापतीच्या सुवादींतल्यान मेकळो केलो आनी विचारलें
“सांग तरणाट्या म्हजेर हल्लो करपाचें तुका धाडस कशें जालें? खरें खरें उलय.”, तेदेवेळार त्या तरणाट्यान जाप दिली, “म्हजो बापूय तुमच्या सैन्यांत आशिल्लो. फाटल्या लडायेंत तो सोंपलो. घरांत म्हजी आवय आसा. आमचे कडेन येणावळ कांय एक ना. तुमी घोशीत केल्ली मजतूय आमचे मेरेन पावना. प्रधानाक जायते खेपे हांवें सगळें सांगलें. पुणून ताणे कानार केंस काडले. शेवटाक तांणी म्हाका अशें करपाक फर्मायलें. हांवें तुमकां मारल्यार म्हज्यो सगळ्यो मागण्यो, इत्सा पुराय करता म्हण म्हाका उतर दिलें. देखुनच हांव असो लिपत लिपत तुमकां मारपाक आयिल्लों. पुणून म्हजो यत्न ह्या सेनापतीक लागून फसलो.”
“पयशाचे आशेन तुवें म्हाराजांचेर हल्लो केलो. आतां भोग ह्या गुन्यावांची ख्यास्त. तुका फांसार चडोवचो पडलो.”, सेनापतीन ताका सांगलें.
“उपकरता. राजा, हांव म्हज्या गुन्यांवाची ख्यास्त जरूर स्विकारतां. पुणून फांसार चडचे पयलीं म्हाक म्हजे आवयक मेळून येवचें शें दिसता. तुमी म्हाका एकूच संद दिवशात?, तरणाट्यान राजाक विनवणी केली.
सेनापतीन सांगलें, “ ना. तूं परतून येवचो ना.”
“ना, सेनापती. हांव क्षत्रीय कुळाचो. हांव मरणाक भिना, पुणून म्हाका आवयक मेळपाचे एकूच संद दियात. सकाळी हांव परतून येतां.”
राजाक त्या तरणाट्याची स्पश्टताय, निर्भयताय खूब आवडली. ताणें सेनापतीक समजावन तरणाट्याक सोडलो.
ही गजाल म्हालांत कोणाकूच खबर नाशिल्ली. अजापाची गजाल म्हणल्यार तो तरणाचो सकाळींच राजाल्या दरबारांत हजर जालो. ते वेळार राजान तरणाट्याची सांगणी पारखुपाक दरबारांत मांडली. प्रत्यक्ष तरणाटो मुखार आशिल्ल्यान प्रधानान आपणें गुन्यांव केल्ल्याची कबुली दिली. राजान तरणाट्याक फांसार चडयलो ना. उरफांटे ताच्या बापायची लुकसाण भरपाय म्हण राजान तरणाट्याक ताचे सत उलोवणे आनी प्रामाणिकपणा पळोवन आपल्या दरबारांत आपले सेवेक दवरलो आनी कपटी प्रधानाक बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली.

उल्हासभाई