भांगरभूंय | प्रतिनिधी
सकाळ फुडें हांव बॅग घेवन बस स्टँडार पावलें. बसींत चडटना पांयांक पंदरा मणाचें वजन बांदिल्ले भशेन दिसताले. दरवर्सा त्याच चक्र काळांतल्यान माईक सांवरप हें चिंतून मन सथर – विथर जाल्लें, पूण वचपाक तर जायच आशिल्लें. भटान सगळी तयारी करुन दवरतां म्हण सांगिल्लें. तीन दीस सुटी मेळिल्ल्यान हांवें बसीची तिकेट काडली आनी पुण्यांतल्यान गोंयां येवपाक भायर सरलें. लांबचो प्रवास आशिल्ल्यान नकळटां दोळो लागतालो. अदीं- मदीं बसीन कोर्नो वाजयलो काय आतां हांव पावलें अशेंच भासताले आनी परत मन खासावीस जातालें. अशें करीत – करीत अखेरचो बसीन कोर्नो वाजयलो आनी दारांत बस थारली.
हातांतल्यो पोटल्यो घेवन हांव देंवलें. सगळ्यांक जाग करीत भितर सरपाची म्हजी सवय, सगळ्यांक चौकेर जमयताली. आजुय तेच जालें पुण, हे गर्देन म्हजी नदर जिका सोदताली ती म्हाका दिसली ना. म्हज्या मनान पाल चुकचुकली. हांव गर्देंतल्यान वाट काडीत तिच्या कुडान गेलें. कुडान सगळ्याक काळोख आशिल्लो आनी त्या काळखांत ती स्वता झुजतना म्हाका दिसली. हांवें कुडांतली लायट पेटयतांच उजवाडाक तिणें आंग काडलें आनी तिची नदर म्हजेर पडली. सदच्यावरी म्हाका पळयत ती हांसली. हांव विचारचे पयलींच ती म्हजी वासपूस करत बसली. ‘आयलें तू? प्रवास कसो जालो तुजो? कितल्या दिसांक आयला?”.
“सांगतां – सांगतां, सगळें तुका सांगतां” म्हणत हांवें तिका कुशीचे खाटीर बसयलें. ती बसताच हांवें तिका विचारलें, “माई किदें जालां सांग?” कितलो तेंप तू त्या होमखणान बसतली. तुज्या दानत स्वभावान आमकां खुप मुखार पावयलां, पुण तुज्या खातीर आमी कांयच करुन शकलीं नात ही खंत सासणाची”.
“धुवे म्हजे, तशें म्हणत तुमी स्वताक त्रास करून घेनाका. सतत त्यो सावळ्यो आनी तो खवदळ म्हज्यान सोंसू नज जाला. त्याच खातीर हांव काळोख करून कुडान स्वता कडेन झुजत बसलां. म्हजे जिणेंतली ती उमाशेची रात आनी म्हजो संघर्श आज लेगीत सोंपना. त्यो यादी म्हाका धोंसतात” माईक आता हुंडको आवरना जालो. म्हज्या बालपणातलो तो प्रसंग आनी माई दोळ्यां मुखार अंधूक दिसतालो. वय वाडटा तसो म्हाका ताचो विसर पडिल्लो, पूण माईचो मुक्काम मात भुतकाळांतूच.
माई गांवची शिकिल्ली अस्तुरी. शिक्षणाची तिका खूब ओढ. अन्याया विरुद्ध उबी रावप ,सगळ्यांक आधार दिवप आनी हें सगळें करपाक तिका घरकाराचो कायम तेंको. माईचो घरकार दादी. ताका तिचो सदांच अभिमान. शेतां-भाटांनी पिकयल्ल्या पिकावळीचो तांचो धंदो गडगडटालो.
गरजू बायलांक पावप, आधार दिवप हें कितलो तेप चलतलें. ग्रामीण वाठारांतली आसली तरी हीं बायलां केन्ना सक्षम जातलीं ह्या विचारान माईन गांवच्या कांय बायलांक घेवन स्वंय सहायता बचत गट सुरु केलो. तातून काय गजाली माईन शिकयल्यो तर कांय जाणांनी माईचो आदार घेवन खाणां, शिवणकाम, विणकाम करुन विकपाक लागलीं. गांवच्यो बायल्यो कश्टी आशिल्ल्यान तांकां तातुंतल्यान येणावळ बरी येवपाक लागली. बायलां सदांच कोणाचेरूच निंबून उरची न्हय ह्या विचारांच्या माईन तांच्या पदराक आशिल्ल्या ल्हान- सान पोरांची जापसालदारकी लेगीत स्वता घेतिल्ली. घराकुशीक तांच्याच पोरण्या घरांन ह्या वेवसायाचो वावर चलतालो आनी तातुतल्याच एका कुडान भुरग्यांची देखरेख करपाची तजवीज तिणें केल्ली.
हळुहळू तांचो धंदो वाडत गेलो तितलो वावरुय दुपेटीन जावपाक लागलो. अशें म्हणटात कुच्छीत्रांचे दोमळे, विंचू ह्या जगात उणें नात जे बायलांक आजलेगीत जगपाक दिनात. तशीच गत आसली पारूची. पारू हेर बायलां बरोबर ह्या गटात वावुरतालें. रातचो घरकार सोऱ्यान धूत जावन ताका बडयतालो. पदराक चार चलयो म्हणत दीस – रात पारूक पिडतालो. सोऱ्याक लेगीत पयशे दिना जाल्यार ताचो झोड काडटालो. हें सगळें माईक कळटाच माईन पारूच्या घरकाराक म्हळ्यार गोविंदाक घरा वचून बरोच वडीर काडलो. पुण ह्या सगळ्याचो ताचेर कांयच परिणाम जालो ना. बायलेची उदरगत आनी पदराक चलयो ह्या संतापान ताणें पारूक त्रास दिवपाचो सोडलो ना.
ह्या सगळ्याचो फायदो घेत दादीच्या जमीन बळकावपाच्या यत्नाक अपेस आयिल्ल्या तशेच ताचे प्रगतीचेर जळपी एका दुस्वासी मनश्यान गोविंदाक बरोच सोरो पिवयलो आनी तांच्या पोरण्या घराक उजो लावपाक फुलयलो. ” बायलांचो धंदो बंद पडल्यार सगळी घरांत पडटली. तेन्ना सगळ्या बायलांचो माज निवळटलो. तू चल आनी पोरण्या घराक उजो लाय. तांचो तयार म्हाल आपोआप गोबोर जातलो.” गोविंद फुल्लो आनी पॅत्रोलाचो डबो घेवन थंय गेलो. नातलांक दोन दीस आसले. फराळाच्यो ऑर्डरी आशिल्ल्यान त्या दीस सगळ्यांनी रातपाळी मारपाचें थारायलें. भुरग्यांक जेवण दिवन थंयच कुडान न्हिदयलीं आनी फराळ करपाक बसलीं. पारू नेवऱ्या भाजपाक चुली कडेन बशिल्ले तितल्यान ताचे धाकलें चली उठून ताच्या म्हऱ्यांत येवन बसलें. “आई गे म्हाका नीद पडना हांव हांगाच तुज्यासरी बसतां” म्हणत ताणें चुली कडेन बसकण मारली. सगळीं कामांत व्यस्त तर कांय जाणां झेमपाक लागली. मध्यान जाल्ली. पारूचो घोव हळूच फाटल्या पागेलांतल्यान भितर सरलो. गोंविदाच्या हातान पेत्रोलाचो डबो पळोवन पारूक समजलें हो आमचो घात घेतलो. पारू सट करून उठलें आनी ताका आडोवपाचो यत्न केलो, त्या यत्नान गोंविदान पॅत्रोलाचो डबो चुलीन ओतलो आनी उज्यान पेट घेतलो. खतखतीत तेलान भरलेली कायल आकांतार पारू आनी ताचे चलयेचेर उमथली. सगळ्याक बोवाळ जालो कळटाच गोंविदान उजो लावन पळ काडली. सगळीं ताकतिकेन उठलीं आनी कुडांतली भुरगीं भायर काडपाच्या बोवाळांत उरली. पारू आनी ताचे चलयेचेर कोणाचेच लक्ष गेलें ना. दोंगाय हुलपली, हुयेली बोबो मारीत तांणी थंयच जीव सोडलो.
घर लासून गोबोर जालो. दादीन माईन अग्निशामक दल आपयलो, पुण तांचो जीव वाटोवपाक पावलीं नात. पुलीस केस जाली. गोंविदाक धावतना जांणी पळयल्लो तांणी ताका अटक करपाक लायली. पुलीस गोंविदाक घेवन गेले. सोऱ्याचो नेट निवळटाच ताका आपली चुक होलमली आनी आपले करणेचेर ताका पश्चात्ताप जालो. गोविंदाक जल्मठेप जाली. ताचो हेतु कोणाक मारपाचो नाशिल्लो पुण दुसऱ्याच्या सांगणेन ताणें आपलो संवसार मातये भरवण केलो. त्याच बरोबर कितल्याश्याच पोटांचेर तो आड आयल्लो. ह्या सगळ्या मदी पारूली पोरां मळार पडलीं. गांवच्या लोकांनी पारूच्या भुरग्यांक हिणसायलीं, तांचें जगप कठीण केलें, पुण माईन त्या तिनुय पोरांक वेंगायली. माईक हो धपको सहन जालो ना.
दीस मुखार सरले. पारूचो घोव जेलीन आसलो तरी तांच्या भुरग्यांची जबाबदारी माईन आपखोशयेन स्वीकारली. तांची सगळी कास्तीक काडून शिकोवन तांकां वयर काडलीं. आपल्या बापायच्या करणेची जाणवीकाय तांकां आशिल्ल्यान तीं माईक आनी दादीक आपल्या आवय बापाय वरीच सांभाळटाली.
माईन भूतकाळ सासणांक आपल्या काळजांत रुजोवन घेतिल्लो. वाडटे पिराया बरोबर तो रुख वाडत वतालो आनी ताच्या पेजांत माई खचत वताली. तितल्यान देवू आमकां आपोवपाक आयलो “माई गे माई भटकाका आयलो” तुमकां आपयलां. दर वर्सा प्रमाणे माई, पारू आनी तिचे धुवेचें श्राद्ध करतात. ताच्यो सगळ्यो विधी करपाक म्हाका बसयता. कारण पारूचें व्हडलें चली हांव. हांव आनी म्हजी दोन भांवडां आयज माईच्या कृपेन शिकून बऱ्या पदव्यांचेर नोकरेक लागल्यात. आमची आई आनी भयण आमच्या बापायच्या चुकी खातीर गेलीं हें आमी केन्नाच विसरलीं ना. बायलांच्या प्रगती आड आज लेगीत खंय तरी किटाळ्यो उसळटाच आनी तांचो विस्फोट करपाक दुस्वासी फुकणीं फुंकपी खुप जाण आसतात. आमकां आलाशिरो दिवन माई स्वता अपराधी जीण जगताली. माईन आपलो दोश नासतना आमच्या खातीर खूब केलें. पुण स्वता भुतकाळांतल्या धगान हुलपत रावली आनी जळणाच्यो खुणो मात ताज्यो करीत रावली. आज आमी तिका सांबाळपाक समर्थ आसलीं तरी आमच्या आलशिऱ्यांत माई केन्ना रमलीच ना.
अतिशा सुर्लीकार
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
