भांगरभूंय | प्रतिनिधी
दिवाळेचो दीस उदेलो की फेसबूक आनी व्हाॅटसअॅपाचेर दिवाळेचे परबेचे मॅसेज वा व्हिडिओ धाडून दिवाळेची परब मनोवपी आयचे पिळगेक सांगन दिसता…..
हय! आमी मनयिल्ली, पळयिल्ली, अणभविल्ली, सजयिल्ली, नटयिल्ली दिवाळी आयज खंयचे खंय ना जाल्या. इतिहासजमा जाल्या. आमी पळयिल्ले, मनयिल्ले आनी अणभविल्ले दिवाळेचे ते दीस आगळेच आसले, वेगळेच आसले. ते दीस आनंदाचे, सुखाचे, समाधानाचे, प्रेमाचे, कवतुकाचे आनी आपुलकायेचे आसले आनी मुख्य म्हणल्यार निसुवार्थीपणाचे आसले. आमच्या तेंपा वयली दिवाळी आनी आतांची दिवाळी हातूंत खूब फरक आसा. दिवाळेक फांतोडेर आमी मेणवाती लायताले, मागीर पणट्यो आयल्यो आनी आतां पिकीपिकी लायटी. सगलें बदल्लां. काळान कूस परतिल्या. दिवाळेनूय रुप बदल्लां. दिवाळी मनोवपा फाटलो मूळ उद्देशूच ना जाला, न्हय, दिवाळी कित्याक मनयतात हेंच आयचे पिळगेक खबर ना. खरें म्हणल्यार दिवाळी म्हणल्यार उजवाडाची परब, दिव्यांची परब, पूण आयज दिवाळी म्हणल्यार नरकासूर अशें समीकरण जालां. आदीं आमच्या वाड्या वयलीं भुरगीं दिवाळेच्या आदल्या दिसा बडयांचो एक ल्हानसो नरकासूर करताले आनी ताका दोन – तीन वरां नाचोवन रातीं 11 वरां मेरेन लासयताले. आयज वाड्यावाड्यार नरकासूर जावंक लागल्यात. हे नरकासूर रातभर नाचतात. कांय मंडळां नरकासूर सर्तीय आयोजीत करतात. ह्या सर्तीं खातीर कांय दानशूर व्यक्ती हजारांनी रुपयांच्यो देणग्यो दितात. ताका लागून गोंयांत नरकासुरांचें प्रस्थ भयंकर वाडलां, श्रीकृष्ण कोनशाक पडला आनी दिवाळेचें मूळ स्वरूपूच शेणलां.
ल्हानपणांत आमकां दिवाळेचे वेध आठ दीस पयलींच लागताले. आमी वाड्या वयले भुरगे एकठांय येताले आनी अंदूं कसलो आकाशदिवो करूया हाचेर चर्चा करताले. ते खातीर बांबू हाडून ताच्यो कापट्यो करताले आनी उपरांत त्यो एकामेकांक बांदून ताचो आकाशदिवो तयार करताले. तातूंत पणटी दवरपा खातीर एक चवकोन तयार करताले. वाड्या वयलीं सगलीं भुरगींय आदाराक येतालीं आनी त्या आदाराच्या बळग्यार एक सुंदरसो आकाशदिवो साकार जातालो. घरांत केल्ल्या आकाशदिव्याक लागून कलात्मकतायेचें आनी कल्पकतायेचें दर्शन घडटालें. कोणा कडेन कसले गूण आसात हें पारखूंक मेळटालें आनी त्या गुणांची तोखणाय जाताली. घरच्यांनी आनी लोकांनी आकाशदिवो पळोवन तुस्तीचीं दोन उतरां म्हणलीं की आमकां खूब बरें दिसतालें. कश्ट करून, त्रास काडून केल्ल्या आकाशदिव्याचें सार्थक जाल्ल्याचें आत्मीक समाधान भोगतालें. खूब मजा येताली आनी मनांत एके तरेचो आनंद मेळटालो. शाळेक सुटी पडिल्ल्यान अभ्यासाचोय ताण नासतालो. दिवाळी जसजशी लागीं येताली तशी आमची उमळशीक अदीक वाडटाली.
आनी एकदांची दिवाळी येताली. फांतोडेर उठून अभ्यंगस्नान करूंक जाय म्हणून आई आमकां दिवाळेच्या आदल्या दिसा बेगिनूच न्हिदूंक लायताली. फांतोडेर आमी उठचे पयलीं आई भांड तापयताली. भांडांतलें उदक तापलें की आमकां उठयताली. फांतोडेर अभ्यंगस्नानाक सुरवात जाताली. फांतोडेर उठूंक जिवार येतालें. आनिकूय न्हिदन दिसतालें. कारण आंगा वयलें पांगरूण काडटकच शिंयाचो कडकडो आंगाक तोपतालो. जाग येतकूच न्हिदुंकूय मेळनासलें. कारण ‘जो कोण सुर्योदय जातकच न्हातलो तो नरकांत वतलो’ अशें आईन सांगिल्लें मनाक घट्ट दसून उरिल्लें आनी नरकांत गेल्यार नरकयातना भोगच्यो पडटल्यो ह्या भंयान आमी सगलीं भावंडां सुर्योदय जावचे पयलींच उठ्ठालीं. तोंड धुवन जातकच आई आमकां पाटार बसयताली. पाटाचे भोंवतणी रांगोळी काडटाली आनी मागीर आमच्या आंगाक तेल आनी उटणें लायताली. फांतोडेच्या त्या शिंया कुडकुड्यांत हून उदकान न्हातकच जिवाक बरें दिसतालें. सांगाताक वासादीक साबू आसतालोच. आमी सगलीं भुरगीं आनी बाबाचें न्हाण जातकच आई न्हावपाक वताली. ते मेरेन सुर्योदय जातालो. सुर्योदय जातकच न्हातलो तो नरकांत वतलो हो नेम आईक लागू जायना काय? अशें आईक विचारचेंशें दिसतालें, पूण तशें विचारपाचें धाडस मात जायनासलें.
आई आंगण निवळ करताली. ताचेर शेणाचें उदक शिंपडायताली. उदक जिरतकच ताचेर हाताच्या बोटांनी रांगोळी घालताली. उजव्या हाताचें पयलें बोट आनी आंगठो हांच्या आदारान आई रांगोळेच्यो वेगळ्योवेगळ्यो कलाकृत्यो सहजतायेन काडटाली. त्या तेंपार काॅपी करपाक रांगोळेचीं पुस्तकां नासतालीं, साचेय नासताले आनी आतांचे भशेन यूट्युबूय नासताले. दिवाळेच्या पांचूय दिसा ठिपक्यांच्या आदारान आई तरेकवार आकाराच्यो रांगोळ्यो घालताली. तिच्यो त्यो आकर्शक आनी सोबीत – सुंदर रांगोळ्यो पळोवन चाळींतल्या बायलांनी आईक ‘रांगोळीपटू’ अशें नांवूय दवरिल्लें. आईन काडिल्ले रांगोळेचेर कोणाचोच पांय पडचो ना हे खातीर आमी रांगोळेची आळीपाळीन राखण करताले.
सद्दां सकाळीं एक गाय आमच्या दारा मुखार येताली आनी आई तिका चपाती दिवन हळदकुकूम लायताली. आईन चपाती दिले बगर आनी आपल्या कपलाक हळदकुकूम लायले बगर ती गाय दारा मुखा वयली हालनासली. ते गायेकूय आईची संवय जाल्ली आनी आईक गायेचेय तें आंगवळणी पडिल्लें. दिवाळे दिसाय ही गाय येताली आनी आपलेच खातीर रांगोळी काडल्या अशें समजून आपल्या शेणाचे पांय रांगोळेचेर दवरून उबी रावताली. आमकां ते गायेचो राग येतालो. तिका धांवडावन घालची अशें दिसतालें. पूण आई समजायताली, ‘गायेक आमी देव मानतात न्हय? ते गायेन हांवें काडिल्ले रांगोळेचेर पांय दवरलो हाचो अर्थ म्हजी रांगोळी पावन जाली. देवांक येवकार दिवपा खातिरूच आमी रांगोळी काडटात न्हय? आमी परत रांगोळी काडुया.’
अजापाची गजाल म्हणल्यार आईच्या म्हणण्याक बाबाय सहमत जाताले आनी मागीर आमी सगलीं बसून आदी आशिल्ली तश्शी रांगोळी काडटालीं. बाजारांत वचून रांगोळेचे रंग हाडप त्या तेंपार आमकां परवडनासले. मागीर आमी रांगोळे मदीं कुकूम वा हळद वा कपड्याक घालपाची नीळ घालताले आनी ते रांगोळेची सोबाय वाडयताले.
दारांत रांगोळी काडून जाली की आई आरमारींतले एकाद्रे बरेशे साडयेची घडी मोडून ती न्हेसताली आनी माथ्या वयल्या आंबाड्याक एक फूल माळून सालांत येताली. सालांत रांगोळी काडून चवकोन करताली. त्या एक – एक चवकोना मुखार एक – एक पणटी आनी कारीट आसतालें. थंय आमी एक – एकलो उबो रावतालो. मागीर आई आमकां ओंवाळटाली. ओंवाळणेक घालपा खातीर बाबा आमकां एक रुपया दिताले आनी आपूण मात पांच रुपया घालताले. ओंवाळणेक बाबान घाल्ले पांच रुपया पळोवन आईच्या ओंठार जो मुमुरको हांसो फुलतालो तो आयुश्यांत हांव केन्नाच विसरचों ना.
ओंवाळणी जातकच आमी सगलीं लागींच्या देवळांत वतालीं. देवळांत वचून येतकच आईन ताटभर वाडिल्ल्या तरेकवार फोवांचेर आमी ताव मारताले. दुदांतले फोव, धंयांतले फोव, नाल्लाच्या रोसांतले फोव, आमाड्याची चटणी, मुगाची उसळ. दुदांतले फोव सगल्यांक आवडटाले. सगलेच हे फोव भुरकावन खाताले. रोसांतले दुसऱ्या दिसा किटकिटायिल्ले फोव खावपांत जी मजा येताली ती आयच्या खंयच्याच जिनसाक येवची ना.
आयज आमी दरेका सणांतलो आनंद, उमळशीक, मजा वगडावन बसल्यात. ल्हान – ल्हान गजालींनी लेगीत आनंद भरिल्लो आसता हें आमी सोदपाकूच वचनात. दिवाळेचो दीस उदेलो की फेसबूक आनी व्हाॅटसअॅपाचेर दिवाळेचे परबेचे मॅसेज वा व्हिडिओ धाडून दिवाळेची परब मनोवपी आयचे पिळगेक सांगन दिसता ः आरे, दिवाळी म्हणल्यार व्हाॅटसअॅपा वयले मॅसेज आनी व्हिडिओ नासतात रे. एकामेकांक मेळून दिवाळेचीं परबीं दियात. दिवाळेच्या उजवाडांत मनसोक्त न्हायात आनी हेरांक दिवाळेचीं परबीं दिवन तांच्याय मुखामळार आनंदाचो उजवाड फांकायात.
– अतुल र. पंडित
9623269013
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.