आदलें तेंच बरें

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

घोव, भुरग्या-बाळांक कितें जाय तें पळयतां – पळयतां बायल मनीस स्वताचे भलायके कडेन आडनदर करता, अशें म्हणटात. तातूंत तथ्य आसा. दरेका घरांत हें पळोवपाक मेळटलें. दुयेंसपण आंगार काडपी कितल्योशोच बायलो आसतल्यो. राष्ट्रीय भलायकी सर्वेक्षणांत गोंयांतल्यो बायलो बलबलीत जावपाचें प्रमाण वाडलां, असो निश्कर्श काडला. ही तशी हुस्को करपा सारकी गजाल. कारण प्रमाणा भायर वजन वाडलें, जाल्यार ताचो परिणाम भलायकेचेर जाताच आनी बायल दुयेंत पडप म्हणल्यार पुराय कुटुंब दुयेंत पडप. 2016 ते 2020 ह्या काळांतलें हें सर्वेक्षण. जाड आंगलटीच्या बायलांचें प्रमाण गोंयांत 2016 त 33.5 टक्के आसलें तें आतां 36.1 टक्के जालां. आतां मेरेन देड वर्साच्या काळांत तें आनीक वाडलां आसतलें. व्यायामा विशीं गोंयांत तशी बरी जागृताय आसा. जीमांत वचपी, सकाळीं भोवपाक वचपी बायलांचोय आंकडो वाडला. तरीय हालींच्या कांय वर्सांनी बायलांच्या दुयेंसाचेंय प्रमाण वाडिल्लें दिसता. तांबड्यो रक्तपेशी उण्यो जावपाचें (अॅनिमिया) प्रमाणूय वाडलां. हाचे फाटलीं कारणां सोदपाची गरज आसा.
खास करून घरांत बसून रावपी बायलो बलबलीत जातात. थोड्या अनुवांशिक (बडीचें) कारणांक लागून, अशें वैजकी अधिकाऱ्यांचें म्हणणें. जिणेशैली बदल्ले बगर आमकां दुयेंसांचेर जैत जोडपाक मेळचें ना. शारांतूच न्हय, तर गांवांनीय टीव्ही पळोवपाचें प्रमाण वाडलां. सांजवेळा सातांक टीव्ही मुखार थपकल मारून बसपी कांय बायलो (हातूंत कांय दादलेय आसात!) रातीं साडेणवांक उठून रातच्या रांदपाची तयारी करतात. मैदानाचेर खेळपाक वचपी भुरग्यांचो आंकडोय बरोच देंवला. सासू- सुनांच्यो टीव्ही माळो पळोवन फक्त शारिरीकूच न्हय तर मानसिक भलायकी इबाडल्या. कारण दरेके माळेंत घरादाराचें घट्टाण करपी बायल दिसता. टीव्हीचें व्यसन सोडपाक गोंयकार बायलांनी प्राधान्य दिवचें. आमच्यो जेवणाच्यो वेळोय बदल्ल्यात. टीव्ही येवचे पयलीं रातीं आठ मेरेन आनी 1990 च्या दशकांत 9 मेरेन जेवपी गोंयकार आतां धा, साडेधा मेरेन जेवपाक लागल्यात. मागीर बारांक न्हिदप आनी दुसरे दीस साडेआठ जालीं तरी हाथरुणार लोळप. परिणाम भलायकेचो इबाड.
आदल्या तेंपार बायलो शारिरीक कश्ट करताल्यो. आयजूय करतात, मात खूब थोड्यो. रांदप, कोयर काडप, उमळप अत्याधुनिक उपकरणांक लागून सोंपें जालां. ताका लागून घरचें काम करतना आदल्या तेंपार मेहनत घेवची पडटाली, ती उणी जाल्या. कांय घरांनी तर हीं सगलीं घरचीं कामां आनी रांदप पसून वावराडी करता. कुडीची हालचालूच जायना म्हणटकच बलबलीतपणाचें प्रमाण वाडटलेंच. राष्ट्रीय भलायकी सर्वेक्षण अहवाल आसा, तो गोंयच्या सुखवस्तू बायलांची म्हायती घेवन केला आसतलो. झोपडपट्टींनी रावपी कश्टकरी बायलांची भलायकी बरी आसतली. तांच्यो समस्या वेगळ्यो. बलबलीत, लबलबीत, जाड जावप म्हणल्यार दुयेंसांक आमंत्रण. गोंयांत गोडेंमुताचें प्रमाणूय वाडलां. आतां हायस्कूलांत वचपी भुरग्यांक पसून तें आसता. हेर राज्यांचे तुळेन उणीं आसलीं तरी रक्तदाब, मानसिक दुयेंसां वाडल्यांत. घटस्फोटांचो आंकडो फुगत आसा. सरकारी भलायकी खात्यान मानसिक आनी शारिरीक दुयेंसां आड वावुरपाक सुरवात केले बगर कांय खरें ना. महिला मंडळां, आप मजत गटांनीय फुडाकार घेवं येता.
दरेका घरांतल्यो बायलो तंदुरुस्त कश्यो उरतल्यो, ते पळोवप स्वता त्या बायलांचेंय कर्तव्य. भायर खावप वाडलां, हेंय बलबलीत जावपाचें एक कारण. हालींच्या कांय वर्सांनी गोंयकार कुटुंबां कडेन अतोनात पयसो आयला. राजकी मळ आनी थंय वावुरपी फुडारी, मुखेल कार्यकर्ते हें एक उदाहरण पुरो. तातूंत जाण्ट्यांची मालमत्ता भायल्यांक विकूनय कांय कुटुंबां गिरेस्त जाल्यांत. हातूंतलो कांय पयसो खावपाचेर खर्च जाता. अर्थांत तें दर्जेदार आसल्यार हरकत ना. मात रस्त्या कुशीचें तेलकट, मसाल्याचें खावप चड जालां. सांजवेळा कांय रस्त्यांचेर गाडी चलोवपाक मेळना इतली गर्दी आसता. सिगार, विडी, पाना प्रमाण हें अरबट चरबट, मचमचीत खाणूय भलायकेचें दुस्मान, हाचो विचार आमी केन्ना करतले?
काळा प्रमाण माथ्याक कुरपणें, अशें म्हणटात. म्हणजे काळ बदलता तशे आमी बदलूंक जाय. मात हे बाबतींत आमी उरफाटे वचून आदलें तेंच बरें म्हणपाचो आनी तें चालीक लावपाचो वेळ आयला. तुमकां कितें दिसता?