भांगरभूंय | प्रतिनिधी
एक नवें पुस्तक उजवाडाक येता तेन्ना खोस भोगता आनी एक बरोवप्याची लक्तुबाय दिसता. पूण, तें पुस्तक वाचून जातकूच कितें? तें वाचतना निर्माण जाल्लें विचार खंय तरी व्यक्त करून मनाक थाकाय मेळोवप आनी बरोवप्याक ताच्या पुस्तका विशीं सुचकताय दिवप. ती मागीर समिक्षा जावं येता.. तेन्नाच पुस्तक वाचिल्याचें सार्थक जाता.
रोमी आनी देवनागरी पुस्तकांचीं समिक्षा करपी विशालब खांडेपारकार हांचें अभिसार हें पुस्तक शणै प्रकाशनान उजवाडायलां. ह्या पुस्तकांत सुमार 28 समिक्षणांत्मक लेख आस्पावल्यांत. देखून हें पुस्तक उजवाडून आमकां वाचूंक दिल्लें खातीर लेखकाक परबीं फावतात. ताणें केल्ल्या समिक्षणांचीं हांव आनीक समिक्षा करीना मूं, असो म्हाका प्रस्न पडूंक लागलां. बाब श्रीयश कारवारकारन काडिल्ल्या मुखेल चित्रा वेल्यान तर पुस्तक खूबच सुंदर दिसता. जाल्यार रिया ग्राफिक्सान अक्षर जुळोवन तें अदीक सुंदर केलां. हे खातीर अभयकुमार वेलींगकार हांची आनी शणै प्रकाशनाचें 67 वें प्रकाशन आसा.
समिक्षणात्मक वावर करप हें धाडसाचें काम. ह्या साहित्य प्रकारांत मन मेकळें बरोवपाक मेळना. बरोवप्यांक फटीची उर्बा दिवंक मेळना. कसलेंय विधान करतना चिंतचें पडटा. बरोवप्याची चूक सांपडली म्हूण ताचीं कुतां काडपाचें साधन म्हूण धरिनासतना ती चूक कशी सुदारूं येत हाचेर विचार दिवचो पडटा. समिक्षकान कसोच पक्षपाती जावंक फावना. तशेंच फावरदूय रावंक जायना. बरोवपी आपलो दुस्मान जाल्यार ताचो रागूय काडपाक जायना. नवो बरोवपी आसल्यार ताका समजून घेवन, जाता जाल्यार ताका मार्गदर्शन करप. होवूय एक बऱ्या समिक्षकाच्या कार्यांचो भाग आसा. हें नेम वा कायदे न्हय तर, मार्गदर्शक तत्वां. हीं पाळटना विशालबाब कांय कडेन चुकला अशेंय दिसता. कांय लेखांनी विशाल गोड- गोड राविल्ल्याचें जाणवता. पुस्तकांतल्यो त्रुटी दाखयिल्ल्यो वा कश्योय त्यो कडेक काडून दवरूंक येताल्यो, तांचेर उजवाड जाय आसलो. देखून कांय प्रस्न मनांत उबे जाले? विशाल बाबान हेंच पुस्तक कित्याक बरयलां? आपल्या इश्टाची तोखणाय करूंक? तशें निखालूस आसचें ना. समिक्षा सारको धाडशी प्रकार हाताळप म्हळ्यार एक अग्नी परिक्षाच. बरोवपी तें दोळे भरून वाचता आनी कांय फावटी समिक्षकांचेर उतरांनी वार करता. तशी गरज ती जाप दिवंक विशाल समर्थ आसा, हें हांव जाणां.
विशाल जेन्ना-जेन्ना समिक्षा करता, तेन्ना त्या पुस्तकांक लागू जावपी संदर्भ पुस्तक वाचता. आनी तातूंतल्यान शाणेपण आपले समिक्षेक लायता. आमच्या जायत्या बरोवप्यांक हें गरजे भायलें दिसता. कित्याक? आमी जायते फावटी बांयतले बेबे आसात. आमचो संवसार बेब्या भशेन? आमकां हो विशाल संवसार दिसना? आनी आमीच परतून विशालाचेच समिक्षेचेर टीका करतात. मुळांत म्हाका दिसता, समिक्षा म्हळ्यार असहन जावपी साहित्य प्रकार. ताचेर बरोवप्यान आपले विचार दिवप आसतात. पूण भलतोच एक बरोवपी विशालाक वोगीच कातरूंक लागता, तेन्ना तो खाजगी राग ताचेर काडटा हें सिद्ध जाता. हें पिसो लेगीत सांगतलो. ह्या क्षेत्रांत कांय आधुनीक फुडारी वागतात. देखून जांकां आस्वादनां वा समिक्षा पचना, तांणी आपलीं पुस्तकां बाजारांत न्हय, जाल्यार तांणी आपल्या घरांत स्वताचें ग्रंथालय करचें अशें म्हणचें पडटा. जो बरोवपी समिक्षा सोंसून आपल्या बरपांचेर विचार करता तोच खरो कापस्तादिचो बरोवपी.
अभिसार पुस्तकांत कांय बरोवप्यांची गरजे भायर तुस्त तोखणाय जाल्या, अशेंय दिसता. पूण कांय काळार तिची गरजूय आसली हें न्हयकारूंक नजं. चिमटे काडीत रावलो जाल्यार समिक्षकाचो सभाव मुखार येता. ह्या पुस्तकांत बरोवप्यांनी पाठ घेवपा सारकिल्लो कसाय लेगीत दिल्लो आसा. देख- आर. वि. पंडितांच्या चारां ह्या कवितां झेल्यांतल्यो कवितां वस्तूनिश्ठ न्हय तर त्यो आत्मनिश्ठ म्हूण सांगतना, मागीर समिक्षक कवितेंतलो सुवार्थ आनी निसुवार्थ सोदूंक बसता. हांव अनंत उलयतां ह्या संर्घशमय नाटक पुस्तकांत कथां वस्तूं पात्रां, उद्देश, नाटकां शैली आनी संवाद हांचे विशीं सांगतना विशाल म्हणटा- लेखक हो चिडिडून गेल्ल्या जगांतल्या चिरफाळलेल्या मनशांचो प्रतिनिधी. आनी अश्यांच वंचितांचो वंशज आसता अशें जयंत पवार हांणें म्हटलां. हें जरीय खरें मानलें जाल्यार लेगीत 39 वर्सां आदीं बरयिल्लें, लेखक कृष्णा ल. मोये हांचें हांव अनंत उलयतां हें नाटक खऱ्यांनीच तोलामोलांचें आसा, अशें म्हणचें पडटा.
अशे तरेन विशालान दत्ता नायक हांच्या एक आशिल्लो सोंसो ह्या कथा झेल्याची समिक्षा केल्या. तातूंत कथा, कथा बीज, कथानक, पात्रचित्रणां, वातावरण निर्मिती, नाट्यमयताय, संघर्शताय, संवाद भास शैली सारक्या गजालींची समिक्षकाचे नदरेन खोलायेन म्हायती दिल्या. हेच धर्तरेचेर हेमाड लोकांचें दर्शन घडोवपी रामनाथ गजानन गावडे हांच्या सावल्यो ह्या कथेचेर सुंदर विश्लेशण केलां. लेखक विशालान कथानक, पात्रां, आनी चरित्र चित्रण संवाद भास शैली आनी उद्देश अश्या विभागांतल्यान दरेक घटक सोबीत तरेन बरयला.
गांवगिऱ्या वाठारांतल्या कोंकणी भाशेची घुडी मिरोवपी अशी उपमा विशालान रामनाथाक दिल्या. रामनाथ बाबांच्या गांवगिऱ्या शैलींतल्या कथां कडेन तटस्थ रावतना विशालान घरपूरूस ह्या प्रो. शांताराम अनंत हेदे हांच्या बरयिल्ल्या पुस्तकांचेर समिक्षा केल्या. तातूंत विशाल म्हण्टा- समाज सदांच परिवर्तशील आसता. समाज बदलपांच्यो पाऊल खुणो साहित्यांत नित्य नेमान उमटतूंच आसतात. तातूंत साहित्याची वृत्ती आनी वैशिश्ट्यां काळा प्रमाण थातरतात. दरेका काळाचें आपलें वैशिश्ट्य आसता. तेन्ना साहित्यकार इतिहासाची मांडणी करता. शेकीं हेदेबाबाल्यो घरपूरूस, भयणींलो भाव आनी एक म्हातारो सोंपना तेन्ना ह्यो तीनूय अप्रतिम कथां आसात. मुखार समिक्षक हेरूंय कथांचे विशीं आपले विचार मांडटा.
(पूर्वार्ध)
विन्सी क्वाद्रुस
9822587498
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
