भांगरभूंय | प्रतिनिधी
अमेरिकेचो राष्ट्राध्यक्ष अब्राहम लिंकन म्हणटा, ‘जाका आधार करपाचें काळीज आसा, ताकाच टीका करपाचो हक्क आसा.’ ही म्हणणी विशालबाब खांडेपारकार हांकां जुस्तूच लागू जाता कित्याक, ताणें पुस्तक छापचें आदीं खूब बरोवप्यांच्या पुस्तकांचेर समिक्षा केल्या. आनी आपले बरे विचार तांकां दिल्यात. ताचे वेल्यान ताणें पुस्तक निवळावंक आधार केला हाची खात्री जाता. अशें खूब उण्या लोकांक जमता.
‘अभिसार’ पुस्तकांत विशालान आपल्या वाचनांतलेंच गूण न्हय तर खंयचोय एक बरोवपी विशय कसो हाताळटा, ताचेर उजवाड घाला. विजयाबाय सरमळकार हिच्या ‘कवन काणी’ ह्या पुस्तकांतल्यो तीन कवन काणयो दिवन आपले समिक्षेंत तो निमाणें तात्पर्य सांगता- कसलीय गजाल करतना पयलीं खोल विचार करात, ना जाल्यार घडटली मूर्ख गाडवा वरी तरा. हो विचारांचो सारांश न्हय?
विशालाच्या समिक्षेचें खाशेलपण म्हणल्यार मेळटा थंय तो महान बरोवपी वा विचारवंतांचे सिद्धांत वापरता. ताका लागून पुस्तकांतल्या साहित्याची तुळा बरी जाता आनी समिक्षेच्या तागडेचो कांटो उजव्यान देंवना जावंक जुस्ता-जुस्त चावी पडटा. बरोवपी भावनांच्या ल्हारांर व्हांवून गेल्लो दिसना. मात कांय कडेन धार काडूंक विसरलां कांय दिसता. जाता केन्नाच, भोव करून विशाला सारको एक समिक्षक
आपल्या रूपा सयत आपल्याच बरपांत दिश्टी पडप हें सभावीक.
हें हांव पुस्तक वाचतां-वाचतां आनीक एक वेगळेंपण जाणवलें. हातूंत साहित्यीक अभयकुमार वेलींगकारान बरयिल्ल्या बऱ्याच पुस्तकांचीं समिक्षा वाचूंक मेळटा. ‘चियर्स’, हें तांच्या कवितेच्या पुस्तकांत, निमाणें जीण म्हळ्ळ्यार कितें? एकठांय येयात, मजा करात आनी जिणेंचो आंनद घेयात होच संदेस घेयात अशें विशाल बाब म्हण्टा. अभय कुमाराच्या कंवच्यो, गजाची मजा, भगिनी निवेदिता, एक खेळ काळखाचो, दीस उदेतच यो, म्हजो मनस्कार ह्या पुस्तकांचो विशालान आपरोस दिला.
अभय कुमारान खूब पुस्तकां अणकारीत करून कोंकणींत हाडल्यांत. ही तशीं बरीच गजाल, विशालान ह्या पुस्तकांत दाखोवन दिल्या. अणकाराचें काम करतान दुसऱ्या भाशांतल्या साहित्यांचो आस्वाद वेगळोच आसता. हें आनीक एक फावटी होल्मलें. असो वेगवेगळो अणभव घेतिल्लो अभयबाब खऱ्यांनीच श्रेश्ठ म्हणचो पडटा. ह्या पुस्तकांत विशालबाबूय तांची तुस्त करता, ही बरी गजाल.
आमचे मदीं तशे खूब कोंकणी बरोवपी आसात जे अणकार करतात. आतां केंद्रीय साहित्या खातीर अकादेमी अणकाराचो पुरस्कार दिता. तेन्ना गोंयच्या प्रकाशकांनी आनी सरकारानूय अणकारप्यांक प्रोत्साहन
दिवपी येवजण्यो आखूंक जाय, अशें दिसलें बगर रावना. सिलास मारनर, कण्णगी, बर्फाचें जग, आनी उडपी सवणीं अश्या संवसारीक पांवड्या वेल्या अभयान अणकारील्या पुस्तकांचीं समिक्षा ह्या पुस्तकांत आसात. ‘विद्यापतींची पदां’ ह्या अभय कुमाराच्या रूपांतर केल्ल्या कवितां झेल्याचीं समिक्षा वाचूंक मेळटा.
अॅड. सुहास दलाल हांचें इतिहासीक पुस्तक बंडाचो पेटलो उजो, जो ह्या पुस्तकांत उतरांचो खेळ खूबच बरो जाला म्हणूं येता. ह्या समिक्षेंत विशालबाब कुंकळ्ळीचो उठाव, राणेचें बंड, चंद्रोबाचें बंड, कृष्णाराव राणेचें बंड, दिपाजी राणेचें बंड, वळवयचें लश्करी बंड, अश्या ब-यांच बंडांची गजाल सांगतकूच निमाणें राणेच्या बंडांची गजाल सांगता. आपणाक खुबूच उजवें थारिल्ल्या ह्या पुस्तकांक डॉ ग्रामोपाध्ये हांचीं इतिहासीक कादंबरी विशीं भाविलीं उतरां, इतिहासीक सत्याचो भावनात्मक प्रत्यय इतिहासीक कादंबरी घडयत आसता. विशालान आपली समिक्षा मजबूत करपा खातीर वापरल्यांत, अशे संर्दभ जायत्या वेळा बरोवप्याकूंच न्हय तर पुस्तकाक लेगीत उंचाय हाडटात.
‘गांठी’ हो सर्गेस्त युसूफ शेख हांच्या कवितां झेल्या विशीं बेस -बरें बरयलां. तातूंतल्या ‘शब्दुलेच्या फुलां तुका भंवरो जावन चिंवतलो.. भोंवरो जावं नाका मोगा, फुलां फुलांर भोंवतलो’, ही एक उत्कृश्ट प्रेम कविता. तशें पळोवंक गेल्यार युसूफ हो एक गीतकार आसलो. आनी तांच्यो कवितां भोवतेक गितां कडेन वळटात अशीं म्हायती मेळटा. तेंच वरी ‘बोन्साय’ ह्या अभय कुमार वेलींगकाराच्या कवितां झेल्यांची हिंदी भाशेंतल्या ‘मै बोन्सार्इ अपने समय का’ ह्या पुस्तका कडेन तुळनात्मक समिक्षा बरयल्या. ह्या लेखांत निमाणें कडेन विशाल बाब म्हण्टा- आमकां तेजस्वी जीण जगपाची उर्मी दिवपी, ही कवी अभय दीत- संवसारांतलीं सगळीं अमंगलताय एक दीस काबार जातली म्हणपाचो हावेस बाळगिता. झाड खंय आपलें फळ दुसऱ्याक खावयता. तेन्ना सैमूच आमकां साबाळून घेता. सेवा परोपकाराचो रकाद आमकां बोन्सायांतल्यान दिता.
ह्या शिवाय सुफला रुद्राजी गायतोंडे हांचो ‘ यादींचीं वोंवळा’ कवितां झेलो, भरत नायकाचो ‘मना – मना’, रामकृष्ण जुवारकाराचो ‘आमच्या गोंयांत’ काव्य संग्रह, अरूण सिंगबाळ हाचो कथा झेलो ‘पडबिंबां’, कवी नयना आडारकार हिचो ‘प्रतिमा’ काव्य झेलो, विजया बाय सरमळाकर हिचो ‘कवन काणी’, मान्युएल फेर्नंडिस हांचो रोमी आनी देवनागरींतलो ‘किरणां’ कवितां झेलो.
ह्या सगळ्यां 28 पुस्तकांची समिक्षा अभिसारांत वाचूंक मेळटात.
‘अभिसार’ पुस्तकाचें वेगळेंपण दाखयतना विशालान तिनूय धर्मांतल्या बरोवप्यांच्यो समिक्षा दिल्यांत. तें बराबर हें पुस्तक ताणें प्रियदर्शनी गुरुदास सिनाय खांडेपारकार हे आपले आवयक अर्पण केलां. ह्याय पुस्तकाक अभयकुमार वेलींगकार हाणें प्रकाशकाचे वतीन दोन उतरां बरल्यांत. जाल्यार बरोवप्यांच्या उमाळ्या उपरांत जेश्ट समिक्षक रमेश लाड हाणें 140 पानांच्या पुस्तकाक येवकार दिवपी प्रस्तावना बरयल्या.
विशालान आपल्या समिक्षांतल्यान बरोवप्यांक केन्नाय खेळयल्यांत जाल्यार केन्नाय रडयल्यांत. एका विशया कडेन पळोवपाची ताची नदर वेगळी आसा तशेंच विचार करपाची कलाय ताका आफडून गेल्या आनी त्या विशयाचो संदर्भ तो वैश्वीक नदरेन लोकां मुखार मांडटा. देखून ताचे समिक्षेंत निरंतर भोंवतणच्या विचारांचो प्रवाह व्हांवत आसात. जो वाचप्यांक गुंथून दवरता. समिक्षा वावरा कडेन निश्ठेन सेवा दिल्या विशाल बाब खांडेपारकाराक हांव बरें यश आंवडेतां. आनी तांच्या वावराचें फळ बरोवप्यांक मेळचें, अशीं आस्त बाळगितां.
(उत्तरार्ध)
विन्सी क्वाद्रुस
9822587498
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
