भांगरभूंय | प्रतिनिधी
मेटा रुल अभ्यासकांनी सदांच चुकीच्या अर्थान समजून घेतलो. हो नेम शब्दाचे उजवे वटेन का दावे वटेन वापरचो हे विशीं पाणिनींक सांगपाचें आशिल्लें. उजवे वटेनच्या उतरा प्रमाण नेम वापरचो असो ह्या मेटा रुलाचो अर्थ, अशें डॉ. राजपोपाट म्हणटात.
अमेरिकेंतल्या कॅंब्रिज विद्यापिठाच्या सेंट जाॅन म्हाविद्यालयांत आशियाई आनी अरबी शिक्षणाचेर पीएचडी करपी डाॅ. ऋषी अतुल राजपोपाट (27) हाणें संस्कृत व्याकरणकार पाणिनीन बरयल्ल्या ‘अष्टाध्यायी’ ह्या ग्रंथांतलें व्याकरणा संबंदीचें कुवाडें सोडयलां. इ. स. पू. पांचव्या आनी सव्या शेंकड्या मदीं बरयल्ल्या ह्या संस्कृत ग्रंथांतलें कुवाडें सोडयिल्ले खातीर डाॅ. राजपोपाटाचेर तोखणायेचो पावस पडटा. पाणिनी हांकां नेमकें कितें सांगपाचें आसा, ताची जाप ताणें सोदून काडली. हें करपाक ताका ९ म्हयने लागले. मदीं एक म्हयनो ताणें वाजेवन पुस्तक कुशीक दवरिल्ले.
चार हजार सूत्रां आशिल्ल्या ‘अष्टाध्यायी’ पुस्तकांत संस्कृत भाशे फाटल्यान आशिल्लें शास्त्र स्पश्ट केलां. ह्या पुस्तकांतली रचणूक आनी नेम पळयल्यार हें पुस्तक खूब घुस्पागोंदळाचें, अशें म्हण्टात. तातूंत शब्द तयार करपाक घाल्ले नेम समजूंक खूब कठीण. ह्या पुस्तकांतल्या म्हायतीचेर आदारून संस्कृतांत शब्द कसो तयार करचो वा वाक्य कशें तयार करचें हाचेर मार्गदर्शन करतात. पूण हे करतना सगले बरेच फावटी पाणिनी हांचे दोना परस चड नेम एकाच वेळार वापरताले आनी तातूंतल्यान गोंदळ निर्माण जातालो.
तो टाळपाक पाणिनी हांणी मेटा रुल (Rule of Rules) बरोवन दवरलो. पारंपारीक पद्दतींत हो नेम असो : ‘दोन समान दर्जाचे नेम वापरतना गोंदळ जाल्यार जो नेम ‘अष्टाध्यायी’ त मागीर बरयला तो प्राधान्यक्रमान वापरचो.’
मात, आपल्या ‘इन पाणिनी वी ट्रस्ट’ पीएचडी प्रबंधांत डॉ. राजपोपाट हाणें हो मेटा नेम स्विकारपाक मेळना, अशें म्हणलां. पाणिनींच्या सूत्रांचो सादो आनी समजतलो असो अर्थ काडचो, जो उतरा कडेन प्रामाणिक आसतलो, अशेंय ताचें म्हणणें. मेटा रुल अभ्यासकांनी सदांच चुकीच्या अर्थान समजून घेतलो. हो नेम शब्दाचे उजवे वटेन का दावे वटेन वापरचो हे विशीं पाणिनींक सांगपाचें आशिल्लें. उजवे वटेनच्या उतरा प्रमाण नेम वापरचो असो ह्या मेटा रुलाचो अर्थ, अशें डॉ. राजपोपाट म्हणटात. हो नेम वापरल्यार अष्टाध्यायी हें एक सामकें अचूक भास निर्माण करपी यंत्रच आसा, अशें डाॅ. राजपोपाट हाच्या लक्षांत आयलें. नेम अशे तरेन वापरल्यार दर खेपे हातूंतल्यान अचूक संस्कृत उतर आनी वाक्यां तयार करपाक मेळटात, अशेंय तो म्हणटा.
डॉ. राजपोपाटान लायिल्लो हो सोद क्रांतीकारी आसा, अशें ह्या मळा वयल्या तज्ञांनी म्हणलां. हे नेम वापरिल्ल्यान पाणिनीचें व्याकरण पयलेच खेपे संगणकाक फीड करपाक मेळटलें, अशेंय ते म्हणटात. ‘अष्टाध्यायी’ हातूंत रेखीव (लिनीयर) आनी सामके प्रत्यक्ष नेम आशिल्ल्यान सैमीक भास प्रक्रिया (एनएलपी) प्रणाली खातीरय ताचो उपेग करूं येता. जसो सद्या chatzpt Bot त करतात तसो. कंप्यूटर संशोधकांनी 50 वर्सां आदींच एनएलपीचेर काम करपाक सुरवात केली तेन्ना नेमाचेर आदारिल्लें धोरण सोडून दिल्लें. देखून उलोवप्याचें ध्येय आनी पाणिनींच्या व्याकरणाच्या नेमांचो सांगोड घालून मनशाची भास, आवाज तयार करप ही संगणका खातीर एक क्रांतिकारी गजाल थारतली.
मनीस आनी यंत्राच्या संवादाच्या मळार हो एक म्हत्वाचो सोद आसतलो. तशेच तो भारतांतली इतिहासीक बुद्दीमत्ता संवसाराक दाखोवन दिवपीय थारतलो, अशें डॉ. राजपोपाट हांणी सांगलें.
भारतांत संस्कृत उलोवप्यांची संख्या 25 हजार इतली आसा. पूण, हे भाशे विशीं उमळशीक आशिल्ल्या आनी ती शिकपी लोकांचो आंकडो फाटल्या धा वर्सांत हजारांनी पटीन वाडला. संस्कृत ही भास सगळ्या भाशांची आवयभास मानतात. युरोपी लोकूय 1800 वर्सा सावन संस्कृत भाशेचो अभ्यास करतात, हें विशेश.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
