कोंकणी परिशदेक लागून भौस जालो एकठांय

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

सु. माधव मंजुनाथ शानभाग, कोंकणी मान आनी अस्मितायेच्या उत्थाना खातीर जल्माक आयिल्ले एक म्हान व्यक्ती. जात-कात, धर्म सोडून इतिहासीक कारणान देशभर शिंपडून पडिल्ल्या कोंकणी लोकांक तांणी एकठांय हाडले. आवय भाशेचे साहित्य, संगीत, संस्कृती, लोकवेद आदीं जाणून घेवन तांचे उदरगते खातीर वावुरपाची गरज लोकांक समजावन दिवपाक माधवमामान कारवारांत पयली कोंकणी परिशद संघटीत करून एक इतिहास निर्माण केलो. 8 जुलय 1939 हो दीस कोंकणीच्या इतिहासांतलो भांगरा अक्षरान बरोवन दवरपाचो दीस. कारण ह्या दिसा राष्ट्रीय पांवड्यार कोंकणीच्या संस्थापक वावराची म्हूर्त म्हेड रोयली गेली. कर्नाटकांतल्या कारवार शारांत ह्या कोंकणी चळवळींक सुरवात जाली. ‘कोंकणी परिशद’ ह्या नांवाची राष्ट्रीय पांवड्या वेल्या संस्थेची स्थापना जाली.
कोंकणीची राष्ट्रीय पांवड्यावेली म्हालगडी संस्था म्हणून कोंकणी संवसारांत आपली खाशेली सुवात जोडून परिशदेन काळान घेतिल्ल्या निर्णयाचें सार्थक केलें. म्हळ्यार कोंकणीच्या पुनरूज्जिवनाच्या मिशनाची वेळ थारली ती 8 जुलय 1939. चारय प्रदेशांनी सलगतेन परिशदेची अधिवेशनां आनी साहित्य संमेलनांच्या आयोजनां वरवीं कोंकणी लोकांमदीं लोक जागृतीचें आनी विचार मंथनाचें कार्य फाटलीं 82 वसां ही परिशद करीत आसा. प्रदेश, धर्म, जात हांचो विचार कुशीक दवरून कोंकणी भाशे वरवीं कोंकणी अस्मितायेचो विचार करपाचो संदेश, कोंकणी संवसारांत पावोवपाची चळवळ परिशदेन आपणायला.
परिशदेची उदि्दश्टां आनी ध्येय धोरणां आसात. तांतूत कोंकणीचें पुनरूज्जिवन आसा, राजकीय हावेस आसात, ते नासपाचीं कारणांय आसात, जी आज आमकां खरपणान जाणवतात. आमी तीं सोसतात आनी अणभवतात. सामाजीक एकवट आनी एकचार आसा. खंयचीय संस्था वा संघटना चलयता आसतना तांतूत बर्‍यो-वायट, चड-उण्यो गजालीं आसतात. परिशदेची प्राप्त परिस्थिती, परिशदेची प्रशासकीय मांडावळ, परिशदे कडेन आशिल्लें मनीसबळ, परिशदेक मेळिल्ले कोंकणी समाजाचे फाटबळ हांचो एकत्रीत संदर्भ घेवन परिशदेचें मूल्यमापन केलें तर जमेची बाजू निश्‍चितच आश्‍वासक आनी प्रोत्साहक आसा.
कोंकणी, संवसारांत चडांत चड लोकां मेरेन पावयिल्ली संस्था अशी परिशदेन नामना जोडल्या. हें जरी खरें आसलें तरी एक खंत आशिल्ली. ती म्हणल्यार परिशदेची स्वताची वास्तु आसची. आज मेरेन परिशदेन 31 अधिवेशनां आनी 29 साहित्य संमेलनां घडोवन हाडलीं. तरेकवार कार्यावळीं घडोवन हाडल्यो, चारय राज्यांनी विखुरिल्ल्या कोंकणी लोकांक एकठांय हाडलें. शिक्षणिक, साहित्यिक, सांस्कृतीक सामाजीक मळार जायतो वावर केलो. पूण स्वताची वास्तु घेवंक पावली ना. मदीं कांय तेप राजहंसाचे कचेरेंत एके कुडींत, प्रदिप भिडे हांचे बरेपणान परिशदेचे ऑफिशिअल काम चल्लें.
दरेक बसकेंत परिशदेची वास्तु घेवपा विशीं भासाभास जाताली, निर्णय जाताले, थाराव घेताले, आनी जाता तसो ताचो फाटपुरावोय करताले. पूण जैत मात मेळनाशिल्ले. एखादी सरकारी वास्तु तरी आमकां मेळची म्हणय यत्न जाले. कांय सुवाती सरकाराच्या नदरेखालाय हाडून दिल्यो, पत्रवेवहार केले. पूण कांयच उपेग जालो ना. गोंय हें कोंकणीचे राज्य, कोंकणीचें कुळार आसून आनी कोंकणीन भारतीय संविधानाच्या आटवें वळेरींत मानाची सुवात मेळयिल्ली आसून लेगीत, अखिल भारतीय कोंकणी परिशदेक एखादी बंद आशिल्ली वास्तु पसून दिवप सरकाराक शक्य जाले ना. हें आमचें दुर्दैव म्हणयेत?
स्वताचे वास्तुचे सपन हालींच पूर्ण जालें. आनी हाचे संपुर्ण श्रेय वता अस्मिताय प्रतिष्ठान, मडगांव हांकां. हे संस्थेचे अध्यक्ष भौ. अरविंद भाटीकर आनी हेर पदाधिकारी, भौ. उदय भेंब्रे, भौ. नारायण मावजो, भौ. शाम वेरेंकर हांका साक्षात्कार जालो, आनी तांणी परिशदेच्या वास्तु घेवपाच्या गरजेचो आनी सपनाचो विचार केलो. परिशदेची वास्तु घेवपाक भोवमोलाचो वांटो उखल्लो. परिशद आयज आपली वास्तु घेवंक पावली ती अस्मिताय प्रतिष्ठानाक लागून. तांचे आमी चिरंतर उपकारी. वास्तु सोदप, वाटाघाटी करप, ती मेळोवप आनी परिशदेचे मालकेची करून दिवप हें खातीर लागता तो आख्खो वावर अस्मिताय प्रतिष्ठानाच्या पदाधिकार्‍यांनी केला. पुराय दस्ताऐवज तयार करून तो कायदेशीर करपा मेरेनचें काम अ‍ॅड. कमलांकांत पै हांणी विनामूल्य करून दिला. उद्देगपती भौ. अवधूत तिंबले, फोमेंतो हांणी वास्तुक कचेरेचें सोबीत रूप दिलें. सगळ्यांचे आमी भोवच उपकारी. फुडें आमीं, चारय राज्यांतले कोंकणी मोगी, दानी, शिक्षण, साहित्य, सांस्कृतीक मळा वेले कोंकणी मानेस्त, सगळे मेळून गोंयांत कोंकणी एक भवन उबारपाचें सपन पूर्णत्वाक हाडूया.

उषा राणे
कारवार